عشق در گذر مهاجرت: چگونه با روش‌های علمی گاتمن و EFCT رابطه‌مان را حفظ کنیم
-
دکتر ترانه موذنی
مهاجرت، هرچند فرصتی برای شروعی تازه است، اما چالش‌های روانی و ارتباطی متعددی را برای زوج‌ها به همراه دارد. تغییرات محیطی، فشارهای اقتصادی، و تفاوت‌های فرهنگی موجب افزایش تنش و نارضایتی در روابط زناشویی می‌شوند. پژوهش‌های روان‌شناسی نشان داده‌اند که زوج‌های مهاجر بیشتر در معرض بحران‌های ارتباطی قرار دارند و نیازمند راهکارهای تخصصی برای حفظ و بهبود رابطه خود هستند.
در این مقاله، به بررسی عشق در گذر مهاجرت و چالش‌های رایج زوجه‌ها پس از مهاجرت پرداخته و راهکارهای علمی زوج‌درمانی مبتنی بر نظریه‌های EFCT (Emotional Focused Couple Therapy) و رویکردهای دکتر جان گاتمن ارائه خواهد شد. این دو نظریه از معتبرترین و کاربردی‌ترین مدل‌های درمان زوج‌ها هستند که بر تقویت ارتباط عاطفی، مدیریت تعارض و افزایش همدلی تمرکز دارند.
بیشتر بخوانید: روانشناس ایرانی در ونکوور
مهاجرت، هرچند فرصتی برای شروعی تازه است، اما چالش‌های روانی و ارتباطی متعددی را برای زوج‌ها به همراه دارد. تغییرات محیطی، فشارهای اقتصادی، و تفاوت‌های فرهنگی موجب افزایش تنش و نارضایتی در روابط زناشویی می‌شوند. پژوهش‌های روان‌شناسی نشان داده‌اند که زوج‌های مهاجر بیشتر در معرض بحران‌های ارتباطی قرار دارند و نیازمند راهکارهای تخصصی برای حفظ و بهبود رابطه خود هستند.
در این مقاله، به بررسی عشق در گذر مهاجرت و چالش‌های رایج زوجه‌ها پس از مهاجرت پرداخته و راهکارهای علمی زوج‌درمانی مبتنی بر نظریه‌های EFCT (Emotional Focused Couple Therapy) و رویکردهای دکتر جان گاتمن ارائه خواهد شد. این دو نظریه از معتبرترین و کاربردی‌ترین مدل‌های درمان زوج‌ها هستند که بر تقویت ارتباط عاطفی، مدیریت تعارض و افزایش همدلی تمرکز دارند.
مشکلات رایج زوج‌های مهاجر
بر اساس پژوهش‌ها، مشکلات زیر به‌طور مکرر در زوج‌های مهاجر دیده می‌شود:
•فشارهای فرهنگی و هویتی: تفاوت‌های فرهنگی محیط جدید و تضادهای هویتی موجب سوءتفاهم و کاهش همدلی بین زوجین می‌شود.
•تنش‌های اقتصادی و شغلی: فشار مالی و بی‌ثباتی شغلی استرس مضاعفی به رابطه وارد می‌کند.
•کاهش حمایت اجتماعی: فاصله از خانواده و دوستان باعث احساس تنهایی و ضعف در مهارت‌های مقابله‌ای می‌شود.
•اختلاف در نقش‌ها و انتظارات: تغییر نقش‌ها در خانواده و انتظارات جدید از همسران می‌تواند موجب تعارضات شود.
رویکرد EFCT (زوج‌درمانی متمرکز بر احساس)
EFCT یکی از رویکردهای روان‌درمانی است که بر پایه نظریه دلبستگی شکل گرفته و به تقویت ارتباط عاطفی زوج تمرکز دارد. این مدل، مشکلات رابطه را ناشی از الگوهای مخرب تعامل می‌داند که ریشه در نیازهای نادیده گرفته شده احساسی دارد.
اصول کلیدی EFCT:
1.شناخت الگوهای منفی: درمانگر به زوج کمک می‌کند تا الگوهای مخرب ارتباطی (مثلاً انتقاد مکرر، کناره‌گیری) را شناسایی کنند.
2.بیان احساسات واقعی: زوجین می‌آموزند که احساسات عمیق‌تر خود (مانند ترس از طردشدن، نیاز به امنیت) را به شکل امن و باز بیان کنند.
3.بازسازی پیوند عاطفی: با فهم و پاسخگویی به نیازهای عاطفی یکدیگر، پیوند عاطفی تقویت شده و اعتماد بازسازی می‌شود.
کاربرد EFCT در مهاجرت
زوج‌های مهاجر اغلب به دلیل فشارهای محیطی و تغییر نقش‌ها دچار قطع ارتباط عاطفی می‌شوند. EFCT به آن‌ها کمک می‌کند تا این قطعی را به شناخت و ابراز احساسات اصلی‌شان تبدیل کنند، و در نتیجه ارتباطی مستحکم‌تر و حمایتی‌تر ایجاد کنند.
رویکرد گاتمن: مهارت‌های ارتباطی و مدیریت تعارض
جان گاتمن، با تحقیقات گسترده در زمینه رفتارهای زوجین، مدلی عملی برای پیش‌بینی موفقیت یا شکست ازدواج ارائه داده است. او بر مهارت‌های ارتباطی، شناخت و مدیریت تعارض و حفظ صمیمیت تمرکز دارد.
اصول کلیدی رویکرد گاتمن:
1.مهارت گوش دادن فعال: درک عمیق‌تر احساسات و نگرانی‌های همسر بدون قضاوت یا قطع کلام.
2.ابراز نیازها بدون حمله: بیان خواسته‌ها و نیازها به شکل مثبت و سازنده.
3.شناسایی و کاهش «چهار سوار آخرالزمان» (انتقاد، تحقیر، دفاع‌کردن، سنگ‌دلی): این رفتارها تهدید کننده رابطه‌اند و باید جایگزین شوند.
4.زمان‌بندی و مدیریت تعارض: به جای اجتناب یا جنگ، ایجاد گفت‌وگوی موثر و یافتن راه‌حل‌های مشترک.
5.فعالیت‌های مشترک و تقویت صمیمیت: تمرین‌هایی برای افزایش ارتباط عاطفی و نشاط در رابطه.
کاربرد گاتمن در مهاجرت
زوج‌های مهاجر که تحت فشارهای اجتماعی و اقتصادی هستند، به راحتی ممکن است وارد الگوهای منفی مانند انتقاد یا کناره‌گیری شوند. آموزش مهارت‌های گاتمن می‌تواند به آن‌ها کمک کند که تعارض‌ها را به شکلی سالم مدیریت کنند و صمیمیت رابطه را حفظ کنند.
ترکیب EFCT و گاتمن: راهکارهای عملی برای زوج‌های مهاجر
بر اساس آخرین تحقیقات، تلفیق این دو رویکرد می‌تواند موثرترین راهکار برای زوج‌های مهاجر باشد:
•ایجاد فضای امن برای بیان احساسات: با تکنیک‌های EFCT، زوجین یاد می‌گیرند احساسات واقعی خود را بدون ترس از قضاوت بیان کنند.
•تمرین مهارت‌های ارتباطی گاتمن: پس از ایجاد فضای امن، آموزش مهارت‌های گوش دادن فعال و ابراز نیازها به زوجین داده می‌شود.
•بازشناسی و تغییر الگوهای منفی: درمانگر به کمک تکنیک‌های هر دو رویکرد، الگوهای مخرب را شناسایی و بهبود می‌بخشد.
•فعالیت‌های مشترک برای بازسازی صمیمیت: زوجین تشویق می‌شوند تا لحظاتی را به صورت آگاهانه برای با هم بودن و ایجاد شادی اختصاص دهند.
•تقویت حمایت اجتماعی و منابع بیرونی: توصیه می‌شود زوج‌ها شبکه حمایت اجتماعی خود را گسترش دهند و در گروه‌های هم‌فرهنگ مشارکت کنند تا فشارهای خارجی کاهش یابد.
نتیجه‌گیری
مهاجرت می‌تواند فشارهای عاطفی و ارتباطی قابل توجهی بر زوج‌ها وارد کند، اما با استفاده از رویکردهای علمی و معتبر زوج‌درمانی مانند EFCT و گاتمن، می‌توان این فشارها را به فرصت‌هایی برای رشد و تحکیم رابطه تبدیل کرد. تمرکز بر تقویت ارتباط عاطفی، مدیریت تعارض و توسعه مهارت‌های ارتباطی، کلید موفقیت در حفظ زندگی مشترک در شرایط مهاجرت است.
منابع پیشنهادی
1.Johnson, S. M. (2019). Attachment Theory in Practice: Emotionally Focused Therapy (EFT) with Individuals, Couples, and Families. Guilford Press.
2.Gottman, J. M., & Silver, N. (2015). The Seven Principles for Making Marriage Work. Harmony Books.
3.Mak, W. W. S., & Cheung, R. Y. M. (2010). Psychological interventions for immigrant couples: A review and future directions. Journal of Couple & Relationship Therapy, 9(3), 216-239.
4.Wadsworth, M. E., & Santiago, C. D. (2008). Risk and resilience among children and families affected by immigration. Journal of Child & Family Studies, 17(1), 44-56.