تله های ذهن تان را بشناسید
اغلب آشفتگی هیجانی یا استرس به واسطه تجربه های ناراحت‌کننده یا بسیار استرس آور زندگی آغاز می شوند. این رویداد ها گاهی آنقدر مهم هستند که وارد دوره هایی از درد و رنج روانی می شویم و متأسفانه مدت زمان طولانی دوام دارند و انرژی روانی فراوانی به هدر می دهند. طی این زمان ذهن ما گرایش دارد موضوع واحدی را بارها و بارها تکرار کند. نمی توانیم فکر کردن به آن تجربه منفی را متوقف کنیم، مدام به آن اتفاق، اثراتش یا این که آیا زندگی مان دیگر مانند گذشته خواهد شد یا نه فکر می کنیم. در چرخه های بی پایانی گرفتار می شویم، سعی می کنیم دیگر به آن فکر نکنیم، به دنبال مقصر اتفاقی که افتاده می گردیم یا نمی دانیم پس از این رویداد وحشتناک چگونه به زندگی ادامه دهیم. زندگی می تواند از جهت های بسیاری از مسیر اصلی منحرف شود. فهرست تجربه های بد تقریباً بی پایان است. همچنین در ادامه به نکاتی در مورد درمان استرس اشاره خواهم کرد.
از دست دادن رابطه های ارزشمند، بی عدالتی که در حقتان صورت گرفته، برخورد نامنصفانه یا بدون صداقت، شکست شغلی، تهدید سلامتی، بدهی مالی و یک اشتباه یا خطـای جـدی تنها چند نمونه از این رویداد های منفی زندگی هستند. در مورد این رویدادها، علل و پیامدهایشان، به علاوه اثراتشان روی خودمان و آینده، اشتغال ذهنی مداوم پیدا می کنیم. وقتی چنین اتفاقی می افتد، تفکر منفی تکراری تبدیل به منبع سوختی می شود که به درد و رنج هیجانی مان شتاب بیشتری می بخشد. بررسی تفکرات منفی تکراری و اثرات آن بر افزایش شدت هیجان ها در کاهش علائم استرس نقش بسیار مهمی ایفا می کند. برای کنترل استرس در گام اول باید بدانید:
_ به چه دلایل شناختی تفکر منفی تان بیش از حد تکراری و کنترل ناپذیر شده است؟
_ علل و پیامدهای تفکر منفی تکراری چیست؟
_ آغازگرها و تأثیرات هیجانی شان را شناسایی کنید.
_ افکار منفی تکراری که موجب استرس مدام می شود، چیست و چه ویژگی دارد؟
ذهن ما دائم در حال فکر کردن است. بقای ما بستگی به یادگیری از گذشته، درک زمان حال و پیش بینی آینده دارد. ما مخلوقاتی هستیم که قدرت برنامه ریزی، حل مسئله و استدلال داریم و به این ترتیب خودمان، محیط مان و یکدیگر را بهتر می فهمیم، مجهز به سخت افزاری هستیم که جریان افکاری را در گستره ای از مسائل نامربوط و عجیب و غریب گرفته تا مسائلی که اهمیت شخصی زیادی دارند تولید می کند. گرایش داریم در مورد چیزهایی که اهمیت بیشتری دارند وعمیق‌تر فکر کنیم هم چنین می توانیم افکاری را که اهمیت کمتری برای بهزیستی شخصی مان دارند به راحتی دور بریزیم. اگر ذهـن مـان بـه صورت بی نقص عمل کند نحوه کارش چنین است، اما ذهن ما بی نقص نیست. گاهی از کنترل خارج شده و منجر به آشفتگی زیادی می شود. تفکر منفی تکراری نمونه ای از این دست نواقص است. تفکر منفی تکراری در افسردگی، اضطراب، احساس گناه، کینه، سرافکندگی و سایر انواع پریشانی دیده می شود. تفکر منفی تکراری که آغازگر استرس است، اصولاً بر محور اهداف برآورده نشده، احساس گناه، سرافکندگی یا شرمندگی وجود دارد.
- آیا می توانید مثال هایی پیرامون نقش تفکر تکراری با احساسات منفی که در بالا ذکر شد بیابید؟
- آیا به این باور دست یافته اید که تفکر منفی تکراری نقش کلیدی در تشدید استرس تان دارد؟
برای پاسخ به این پرسش ها نیاز به درک بهتری از تفکر منفی تکراری است.
با تعریف این نوع تفکر شروع می کنیم: تفکر منفی تکراری عبارت است از نوعی تفکر منفی تکرار شونده که منفعل و خود محور است و به دشواری می توان آن را کنترل کرد. از لحاظ کاربردی هر گونه تجربه منفی در زندگی می تواند تفکر منفی تکراری و کنترل ناپذیری را راه بیندازد. برای تعیین این که آیا تفکر منفی تکراری را تجربه می کنید یا نه خصیصه های اصلی آن را در نظر بگیرید:
تکراری: تفکر منفی تکراری شکل سرسختی از تفکر است که علی رغم تلاش زیاد در جهت مثبت اندیشی، باز هم با شدت بیشتری تمایل به تکرار دارد. تفکر منفی تکراری به سرعت فراتر از آن موضوع منفی یا تجربه دردسرساز می رود و به سایر زمینه های زندگی نیز سرایت می کند. در اغلب موارد افکار منفی زور بیشتری دارند، زیرا به نوعی بهزیستی مان را با تهدید مواجه می کنند. به علاوه زمانی که احساس بدی داریم بیشتر احتمال دارد افکار منفی خود را باور کنیم.
مزاحم: تفکر منفی تکراری همچون دزدی شبگرد عمل می کند. یک فکر، تصویر ذهنی یا خاطره ممکن است ناگهان به ذهن تان خطور کند و پیش از آن که متوجه شوید گرفتار تله دهنی تفکر منفی تکراری شوید.
تزلزل ناپذیر: وقتی تفکر منفی شروع می شود به سختی می توان آن را تغییر جهت داد و به این ترتیب به سختی می توان توجه را به سوی افکار مثبت معطوف کرد. این امر نوعی سوگیری مبتنی بر منفی گرایی یا عدم تعادل را در سبک تفکر ایجاد می کند. این ناتوانی در رها شدن از تفکر منفی به ویژه در استرس شدید مشهود است.
کنترل ناپذیر: وقتی در تله تفکر منفی تکراری می افتید گویی مهار ذهن تان را از دست داده اید به شدت سعی می کنید به چیز دیگر یا چیز مثبت تری فکر کنید ولی به سرعت به شیوه تفکر منفی تان باز می گردید. ذهنتان مدام روی فاجعه چنبره می زند.
انتزاعی: هنگامی که درگیر تفکر منفی تکراری می شوید معمولا به شیوه ای انتزاعـی فـکـر می کنید. به این صورت که در مورد خودتان با تجربه ای منفی به شیوه ای کلی و فرضی که از واقعیت جداست فکر می کنید.
منفعل: تفکر منفی تکراری شکل منفعلانه ای از تفکر است. به این معنی که معمولاً بدون هیچ تلاش یا قصد واقعی به سوی آن می لغزیم. استرس می تواند شما را به دور دست ها ببرد و ساعت ها ذهنتان را مشغول کند و رهایتان نکند. به گونه ای که نتوانید روی سایر امور زندگی تان تمرکز کنید. برای کاهش قابل توجه میزان استرس خود یا شدت آن قبل از آن که در تله ذهن تان بیفتید، حتما افکار منفی تکرار شونده خود را با توجه به ویژگی هایی که در این مقاله توضیح داده شد، بشناسید.
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
