شاید در طول تاریخ زندگی بشر و نیز در جوامع مختلف هیچ جنبه ای از پدیده های فردی و اجتماعی زندگی انسان به اندازه روابط صمیمانه، دوستانه و عاشقانه بین دونفر اهمیت و گسترش نداشته باشد. پیچیدگی ها و رمز و راز های این گونه ارتباط انسانی به حدی است که بسیاری از ابعاد دیگر زندگی انسان را نیز تحت تأثیر خود قرار می دهد. عرصه ادبیات هر ملت مملو از تعابیر لطیف عاشقانه و عرفانی است و این تعابیر گاه صورت هایی نمادین چون تم های عاشقانه جنسی و یا شوریدگی پیدا می کنند، چنانچه گاه کسانی با خود می اندیشند اینان که چنین سخن می گویند افرادی هستند لذت جو و لذت طلب که این چنین شیفته نگاهی و نرگس چشمی و خط ابرویی شده اند و دل و دین به آن باخته اند، حال آن که در پس این شیدایی ها انسانی که خود را در این تعابیر داستانی با اشعار می یابد، در جستجوی ارتباطی رمز آلود و راز گونه است که گاه نمی داند دلیل و منشا آن چیست. 

زوج درمانگران یا مشاورین خانواده در تقسیم بندی انواع روابط انسانی بین ارتباط های دوتایی یا زوجی با صورت های دیگر ارتباط تفاوت ذاتی قائل هستند، جوهر این تفاوت شاید در آن می باشد که روابط دوتایی استعداد آن را دارد که به روابطی راز گونه تبدیل شود که در اثر آن طرفین ارتباط به نوعی وحدت و انحصار در یک دیگر می رسند که احساس می کنند آن را در تملک خود دارند، به گونه ای که شخص سومی را در آن فضای مشترک راه نیست، حال آن که در روابط سه تایی یا بیشتر، هر فرد به نوعی آماده می شود تا بخشی از حیات جمعی باشد که خود در ایجاد و تحول آن نقش و مشارکت داشته، در عین حال که این فضا با واقعیت جمعی هرگز به طور کامل به تمسک روانی و وجودی او در نمی آید.
در روابط دوتایی، طرفین ارتباط در یک دیگر وحدت یافته، هر یک از آن ها در این رابطه خود را می یابند و یا این که احساس می کنند خود اوست که در اثر افزایش وجودی حاصل از حضور دوست بسط یافته و گسترش پیدا کرده است. در این جا ما شاهد پدیده جمعی یا حیات اجتماعی حاصل از تعامل ها و روابط بین فردی نیستیم، بلکه هر یک دیگری را در خویشتن باز می یابد. شاید به همین خاطر است که در تحلیل های فرهنگی و اجتماعی در شکل متقابل از روابط بین فردی، دو انتهای طیف روابط را شامل می شوند که در یک سو رفتار رسمی مبتنی بر احترام و در چارچوب هنجار ها و قواعد اجتماعی قرار می گیرد و در سوی دیگر روابط دوستانه و صمیمانه که با افشای فراوان خود و راز گشایی همراه است. در هر نظام اجتماعی، روابط بین فردی معمولا در غالب الگو هایی شکل می گیرند که عمدتاً اجتماعی و فرهنگی اند.

این الگو ها بر اساس صورت های مختلف نیاز ها و رفتار های فردی و در قالب الگو های فرهنگی که صورت کلی آن ها در جوامع مختلف تقریباً مشابه است، قابل دسته بندی است. لیکن محتوای این مقوله های ارتباطی ممکن است از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت باشد. چهار شکل ابتدایی رفتار یا روابط بین فردی را تعریف می کند که عبارتند از تقسیم اشتراکی که در بیشتر فرهنگ ها تعیین کننده نوع روابطی مانند روابط بین اعضای خانواده است، صورت اصلی این ارتباط این است که زمانی که امکاناتی در دسترس است، اعضای یک گروه (خانواده) بـر مبنـای نیـاز خود از آن ها بهره می برند. در این شکل از ارتباط هر یک از طرفین رابطه هر چه دارد با خود می آورد و هر کدام از اعضای دیگر نیز آنچه می خواهند یا نیاز دارند بر می دارند. صورت دیگر ارتباط پیوند برابر یا مساوی است که براساس معادله این به آن در قابـل توصیف است. 

در این نوع ارتباط امکانات بین دو یا چند نفر به طور مساوی تقسیم می شود و اگر فردی حتی اندکی بیش از دیگری یا دیگران دریافت کند ناخوشایند تلقی خواهد شد. درجه بندی قدرت صورت دیگری از روابط است که در آن درجه و یا پایگاه اجتماعی فرد تعیین کننده میزان برخورداری او از حقوق یا امتیاز در ارتباط با دیگران است. در این شکل رفتار هر چه رده فرد بالا تر باشد سهم او هم بیشتر خواهد بود و در مقابل، آن که مرتبه پایین تری دارد باید به امتیاز کمتر بسازد و قانع باشد و بالاخره قیمت گذاری بازار صورت رفتار اجتماعی است که بر اساس آن هر طرف ارتباط در برابر آنچه می دهد، آنچه را که می خواهد دریافت می کند. در این شکل ارتباط، علاوه بر پول می شود امکانات دیگری را هم اساس مبادله قرار داد مانند اطلاعات، خدمات، کار، مقام، عشق و بسیاری از صورت های دیگر پدیده های انسانی و اجتماعی.

ویژگی کلیدی این الگوی ارتباط آن است که فرد هر چه بیشتر بدهد، بیشتر به دست می آورد. قالب ها یا صورت های رفتار در روابط اجتماعی را می توان از دیدگاه های دیگر نیز تقسیم بندی کرد برای مثال می توان از الگو هایی مانند فرد گرایی، فاصـله قدرت، مردانگی و پرهیز از امر مبهم در صورت های رفتار اجتماعی نام برد. آنچه در این جا مد نظر است بیشتر محتوای این صورت های ارتباطی، به ویژه نسبت آن ها با چیزی است که موضوع بحث این مقاله، یعنی روابط صمیمانه و معیار انتخاب همسر  است. آنچه مهم و انکار ناپذیر است اهمیت نیاز ها و تمایلات فردی در تنظیم و پویایی روابط بین فردی است. ما در ارتباط با دیگران در جستجوی ارضای نیاز ها و خواسته هایمان هستیم و ارتباط داشتن یکی از همین نیاز های ذاتی است. روان شناسان انگیزش در دهه های اخیر نیاز به احساس شایستگی، خود مختاری و صمیمیت را به عنوان نیاز های اساسی و ذاتی انسان ذکر می کنند و شواهد نظری و تجربی زیادی نیز برای تأیید این گونه دسته بندی وجود دارد. بر این اساس، نفس ارتباط داشتن با دیگری را باید در انسان یک کشش ذاتی و سرشتی بدانیم. 

چرایی آن شاید مربوط به تأثیری است که این ارتباط بر وجود ما می گذارد. ما در اثر روابط خود با دیگری یا دیگران احساس «گسترش» و یا «بسط یافتگی» می کنیم و گویی «خود» ما از رهگذر ارتباط با «دیگری» می خواهد بسط یابد، تقویت شود و ابعاد و مراتبی بالا تر و گسترده تر از وجود فعلی خویش را کسب و با تجربه کند. بر این اساس می توانیم صورت های ارتباط اجتماعی را با توجه به نقش آن ها در ایجاد این احساس در فرد ارزش گذاری کنیم. مثلا رفتار های مبتنی بر الگوی درجه بندی قدرت، فقط برای طرف صاحب قدرت ارزشمند و جذاب است و برای طرف دیگر حتی ممکن است نفرت آور باشد. یا رفتار مبتنی بر تعیین قیمت بازار در طرفین جاذبه ای ایجاد نمی کند، چون فرد چیزی می دهد و در مقابل چیزی می ستاند و حتی نگران آن است که مبادا دچار زیان شود. الگوی پیوند برابر و تقسیم اشتراکی را می توانیم صورت هایی از ارتباط بدانیم که در فرد ایجاد احساس اعتماد، اطمینان و جذابیت می کند و آنچه در روابط نزدیک و صمیمانه دیده می شود ویژگی های دو الگوی ذکر شده را در خود بیشتر دارد و حتی از آن ها فراتر می رود. 

یافتن یک فرد مناسب برای ازدواج یعنی یافتن یک فردی که برای شما بهترین است ، اصلا به این معنا نیست که او بهتر از دیگران است. به دنبال بهترین همسر نباشید به طور حتم هیچ شخص کاملی در دنیا وجود ندارد. زمانی که ما دچار عشق می‌شویم شخص مقابل را یک انسانی فوق العاده و بی عیب و نقص می بینیم با این حال و با گذشت زمان ممکن است شک و تردیدی برای شما به وجود بیاید که آیا همسرمان یک شخص کامل بوده و انتخاب ما درست بوده یا خیر ؟ ازدواج موفق زمینه تکامل مادی و معنوی افراد را فراهم می‌سازد پس بهتر است به جای آنکه به دنبال شخصی کاملا مطابق با معیارهایتان باشید است، مبنای تصمیم‌گیری تان را بر معیارهای کارشناسانه موثر و درست انتخاب همسر قرار دهید و هرگز تجربه برخورداری از مشاوره قبل از ازدواج را از خود دریغ نکنید. همچنین بهتر است در این بین از مشکلات ازدواج فامیلی به بهانه ی شناخت بیشتر و مشکلات ازدواج دوم به بهانه ی داشتن تجربه و یا مشکلات ازدواج با مرد کوچکتر از خود بدون آگاهی غافل نشوید. در ادامه به صورت کامل در مورد معیار های انتخاب همسر مناسب توضیح می دهیم.

معیارهای انتخاب همسر

‌جذابیت های اولیه همسر :

این جذابیت ها شامل موارد زیر می شود. ( اندام،چهره،شرایط اقتصادی، اعتبار خانواده،جذابیت جنسی، ضریب هوشی و میزان تحصیلات ،سن و …..)
( در مقاله های دیگر با همین عنوان به تفصیل هر کدام از زیر مجموعه‌های جذابیت را توضیح خواهم داد)

‌اخلاق و رفتار :

از جمله دیگر معیارهای ازدواج مناسب می توان به اخلاق خوب، صداقت و راستگویی اشاره کرد.

برای انتخاب همسر و ازدواج خوب چه باید کرد؟

اولین قدم برای ازدواج، شناخت خود، ویژگی های شخصیتی و خواسته های خود در زندگی است. ابتدا باید بفهمید که چرا می خواهید ازدواج کنید و هدفتان چیست. مثلاً آیا در ازدواج به دنبال ثروت هستید یا برای رسیدن به کمال به دنبال همراه هستید؟ شما باید اهداف و برنامه آینده خود را مشخص کنید. می خواهید در آینده به چه جایگاهی برسید و چه آرزوهایی دارید؟ سپس با توجه به خواسته ها و اهداف آینده خود معیارهای همسر ایده آل خود را انتخاب کنید.

البته شایان ذکر است که آرمان گرایی محض و رویاپردازی در انتخاب همسر شما را از یک ازدواج موفق دور می کند; زیرا هیچ انسانی کامل نیست. باید توجه داشته باشید که چقدر برای فرد مقابل خود کامل هستید و چه ویژگی هایی دارید. هر ترازو حاوی دو کفه است، بنابراین باید تعادل بین کفه های ترازو حفظ شود.

‌بررسی دیدگاه طرفین راجع به علت ازدواج و دلائل کارآمد یا ناکارآمد ازدواج

‌ بررسی الگوی زوجین که بسیار در بررسی معیارهای انتخاب همسر و مراحل مشاوره قبل از ازدواج موثر و مفید است الگوی زوجین اشاره دارد به زوجی در اطرافیان دختر و پسر که رابطه شان را بسیار ایده آل و زیبا می دانند سوالی که اینجا مطرح است این است که از از هر دو طرف رابطه میپرسیم الگوی زوجی یا زوج ایده آل شما چه کسانی هستند ؟ رابطه شان را توصیف کنید. شوهر در این الگوی زوجی چه ویژگی هایی دارد ؟ خانم در این الگوی زوجی چه ویژگی هایی دارد ؟ هرکدام به تفصیل موارد مورد نظر خود را در طول جلسه مشاوره پیش از ازدواج بیان می دارند.
‌معیار دیگری که در انتخاب همسر مورد بررسی قرار میگیرد . ارزش های فردی و خانوادگی در رابطه با مسائل اساسی هستند مهم ترین ارزشهای طرفین حتما باید چک شود که آیا هم جهت و در راستای هم هستند یا خیر .
‌ارزش های مذهبی مثل واجبات، مستحبات، نوع پوشش، برگزاری یا شرکت در مراسم و مناسک مذهبی
در بررسی معیارهای انتخاب همسر ارزش های مذهبی و ارزش های مالی هر دو از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند و می‌توانند بر سایر امور تاثیر بسزایی داشته باشند

در مرحله آشنایی قبل از ازدواج به علاوه دوتا چشمی که خودتان دارید با ذره بین دیگری هم طرف مقابل را بررسی کنید اخلاق و رفتار خانواده شخصیت را با دقت و موشکافانه بررسی کنید. قبل از ازدواج حق انتخاب دارید و بعد از آن تا حدود زیادی حق انتخاب شما محدود است اشتباه خیلی از ما این است که قبل از ازدواج چشم‌های مان را می‌بندیم و کورکورانه جلو می رویم و بعد از ازدواج چشم هایمان را باز می کنیم و حتی با ذره‌بینی به دست مشغول بررسی اشتباهات خودمان و طرف مقابل خواهیم شد.
برای انتخاب یک همسر خوب اصولاً نمی‌توان معیار یکسان برای همه تعریف کرد چرا که هیچ یک از ما کاملاً شبیه دیگری نیستیم همه ما انسان‌های متفاوتیم پس معیارهای متفاوتی هم برای انتخاب همسر داریم حالا این سوال مطرح می‌شود که چطور معیارهای خودمان را بشناسیم و در انتخاب‌ همسرتان باید توجه شود.

۸ معیار اشتباه در انتخاب همسر

• جبران احساس تنهایی

• ازدواج به امید تغییر طرف مقابل

• ازدواج به علت فشار خانواده دوستان و جامعه

• انتخاب صرفاً بر اساس ظاهر

• نداشتن شناخت کافی

• انتخاب از روی بخت و اقبال

• عدم برخورداری از مشاوره تخصصی و مشاوره پیش از ازدواج

• انتخاب هیجانی

چگونه در ازدواج دوم موفق باشیم؟چگونه در اواج دوم موفق باشی

مراحل انتخاب همسر

دو اصل اساسی بررسی شخصیت و سلامت زوجین است وجود قابل توجهی از سلامت و تناسب شخصیت زوجین شرط لازم برای ادامه آشنایی خواهد بود.

• مرحله اول بررسی معیارهای ظاهری غیرقابل پرسش مانند زیبایی ظاهری است البته زیبایی و جذابیت ظاهری یک امر نسبی ست ( نکته هیچ معیاری نباید به خاطر معیاری دیگر فدا شود و ظاهر برای همه افراد اهمیت دارد)

• مرحله دوم بررسی معیارهای غیر ظاهری و قابل پرسش مثل تحصیلات مذهب سطح فرهنگی و پایگاه اجتماعی_ اقتصادی خانواده

• مرحله سوم شناخت مقابل با هدف شناخت لایه‌های پنهانی شخصیت است بر اساس زمان و تجربه و تعاملات استاندارد دوره آشنایی ۳ الی ۶ ماه سه ماه برای کسانی که شخصیت وابسته دارند و یا در فرهنگ های بسته تری زندگی می کنند (نکته در این مرحله بهتر است خانواده ها در جریان باشند اما کنترل و نظارت به صورت نامحسوس و از راه دور داشته باشند )

• مرحله چهارم بررسی معیارهای حقیقی خوشبختی شروع مشاوره ازدواج در این مرحله است کنید.