چرا مهاجرت سلامت روان را تهدید می‌کند؟
-
دکتر ترانه موذنی
مهاجرت، یکی از بزرگ‌ترین تصمیم‌های زندگی است که می‌تواند دریچه‌ای به فرصت‌های تازه بگشاید، اما در عین حال، سلامت روان افراد را به چالش می‌کشد. از دست دادن شبکه‌های حمایتی، مواجهه با شوک فرهنگی، فشارهای اقتصادی و ناتوانی زبانی، تنها بخشی از مشکلاتی هستند که بسیاری از مهاجران با آن روبه‌رو می‌شوند. در چنین شرایطی، نقش حمایت تخصصی روانشناختی بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. انتخاب بهترین روانشناس ایرانی در کانادا، به‌ویژه برای مهاجران ایرانی، می‌تواند به‌عنوان یک همراه حرفه‌ای، مسیر تطبیق با زندگی جدید را هموارتر کند. در این مقاله، نگاهی می‌اندازیم به دلایل اصلی تهدید سلامت روان در روند مهاجرت و راهکارهایی برای مقابله آگاهانه با آن.
چرا مهاجرت سلامت روان را تهدید می‌کند؟
۱. از دست دادن سیستم حمایتی اجتماعی
یکی از مهم‌ترین منابع ثبات روانی برای هر فرد، «شبکه‌ی اجتماعی» اوست: خانواده، دوستان، همسایگان، همکاران و حتی آشنایان دور. مهاجرت این شبکه را ناگهان قطع می‌کند.
حذف این حمایت‌ها، به‌ویژه برای زنان، والدین تنها، یا سالمندان مهاجر، می‌تواند بسیار آسیب‌زا باشد.
۲. مواجهه با تبعیض، بیگانگی فرهنگی و شوک فرهنگی
زندگی در جامعه‌ای با زبان، دین، فرهنگ و هنجارهای رفتاری متفاوت، اغلب با احساس بی‌جایی همراه است. فرد مدام احساس می‌کند که باید خودش را تطبیق دهد، اما نمی‌داند چطور. حتی رفتارهای ساده‌ی روزمره می‌توانند موجب اضطراب شوند. این نوع فشار روانی را «استرس فرهنگی» می‌نامند.
۳. فشار اقتصادی و هویتی
بسیاری از مهاجران با افت شغلی، تحقیر اجتماعی یا بیکاری مواجه می‌شوند. پزشک، وکیل، یا استاد دانشگاهی که در کشور خود فردی موفق بود، ممکن است در کانادا مجبور شود به مشاغل غیرتخصصی روی آورد. این افت جایگاه می‌تواند ضربه شدیدی به هویت فرد بزند.
۴. زبان و ارتباط
ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر به زبان انگلیسی یا فرانسوی، نه تنها زندگی روزمره را دشوار می‌کند، بلکه باعث انزوا، کاهش اعتمادبه‌نفس و احساس ناتوانی مزمن می‌شود.
مهاجرت بدون آسیب روانی ممکن است؟ بله، اگر…
در حالی که مهاجرت با چالش‌های متعددی همراه است، اما می‌توان با برنامه‌ریزی، حمایت حرفه‌ای، و تقویت مهارت‌های روانی، آسیب‌های آن را به حداقل رساند.
۱. از سلامت روان خود پیشگیری‌محور مراقبت کنید
بسیاری از مهاجران فقط زمانی به روانشناس مراجعه می‌کنند که دچار بحران شده‌اند. در حالی‌که بهترین زمان برای مراجعه، قبل یا بلافاصله بعد از مهاجرت است. مشاوره‌ی تخصصی می‌تواند به شما کمک کند تا منابع درونی‌تان را بشناسید، آمادگی روانی پیدا کنید و طرح مقابله با استرس‌ها را از پیش داشته باشید.
در کلینیک آب ویژن، ما با ارائه خدمات مشاوره فردی، خانوادگی و بین‌فرهنگی، به مهاجران کمک می‌کنیم تا این انتقال بزرگ را با ذهنی آرام‌تر طی کنند.
۲. هویت خود را بازسازی کنید، نه حذف
هویت یک مهاجر نباید فقط بر پایه موقعیت شغلی یا مدارک قبلی‌اش تعریف شود. سعی کنید بخشی از هویت‌تان را بازسازی کنید: مهارت‌های جدید یاد بگیرید، علایق خود را دنبال کنید، و حتی شغل جدیدی تعریف کنید که با شرایط فعلی‌تان سازگار باشد.
۳. شبکه‌های حمایتی بسازید
اگر خانواده یا دوستان قدیمی در کنار شما نیستند، سعی کنید شبکه‌های جدیدی بسازید. شرکت در گروه‌های فرهنگی، داوطلبی، برنامه‌های حمایت از مهاجران یا کلاس‌های زبان، می‌تواند منجر به ارتباطات مؤثر انسانی شود. ارتباط اجتماعی، یکی از قوی‌ترین عوامل محافظت‌کننده در برابر افسردگی و اضطراب است.
۴. خودتان را با دیگران مقایسه نکنید
در فضای مهاجرت، مقایسه خود با مهاجرانی که موفق‌تر به‌نظر می‌رسند یا زودتر جا افتاده‌اند، بسیار رایج است. این مقایسه‌ها اغلب غیرمنصفانه هستند، چراکه مسیر هر فرد منحصر به‌فرد است. سعی کنید پیشرفت‌های خودتان را ببینید، حتی اگر کوچک باشند.
۵. به زبان اهمیت بدهید، اما خودتان را سرزنش نکنید
یادگیری زبان جدید زمان‌بر است. اشتباه در تلفظ یا درک نادرست موقعیت‌های اجتماعی، بخشی طبیعی از این مسیر است. خودتان را به خاطر خطاهای زبانی سرزنش نکنید. اعتماد به نفس زبانی، با تمرین و قرار گرفتن در موقعیت‌های واقعی تقویت می‌شود.
چرا مشاوره تخصصی در مهاجرت حیاتی است؟
دکتر روانشناس در ونکوور بودن به من این فرصت را داده که صدها مهاجر ایرانی را در سال‌های اول ورودشان همراهی کنم. آنچه در این مسیر آموخته‌ام، این است که مراجعه به مشاور خانواده در ونکوور یا روانشناس، یک نشانه‌ی ضعف نیست، بلکه انتخابی هوشمندانه برای مراقبت از روان است.
در کلینیک آب ویژن، خدمات به زبان فارسی و با درک عمیق از چالش‌های فرهنگی مهاجرت ارائه می‌شود. ما همدلانه و حرفه‌ای در کنارتان هستیم تا فرآیند مهاجرت را از یک بحران به یک فرصت تبدیل کنیم.جمع‌بندی
مهاجرت می‌تواند آغازگر مرحله‌ای تازه و پرامید در زندگی باشد، اما تنها در صورتی که سلامت روانی شما نیز در این فرآیند جدی گرفته شود. نگذارید فشارها، انزوا، یا از دست دادن هویت روان شما را تضعیف کند. با آگاهی، حمایت حرفه‌ای و اعتماد به خودتان، می‌توانید این مسیر را با آرامش بیشتری طی کنی