اگر امکان خواندن این مقاله را ندارید می توانید به فایل صوتی زیر گوش کنید.
در زمان عقد هرگونه قراردادی طرفین از مفاد قرارداد به طور کامل آگاهی می‌یابند و با مطالعه دقیق و کامل آن سعی می‌کنند که بهترین شرایط را برآورد کنند و قرارداد را به شیوه صحیحی تنظیم نمایند. اما در هنگام ثبت ازدواج به این موارد توجه کمتری می شود. همان طور که می دانید ازدواج فارغ از مسائل احساسی و عاطفی بین زن و مرد یک قرارداد رسمی و قانونی است که برای رسیدن به برابری قانونی طرفین در قالب یک قرارداد تنظیم میشود. زنان همانطور که می توانند از مهریه های سنگین خود صرف نظر کنند می توانند شروطی را به شرایط مندرج در سند ازدواج خود اضافه کنند. مانند حق تحصیل ،حق اشتغال ،حق انتخاب محل زندگی، حق خروج از کشور، حق طلاق و حق حضانت از فرزندان در صورت طلاق. این موارد نمونه هایی است که می توانید از آنها در هنگام تنظیم شروط ضمن عقد استفاده کنید.
شروط ضمن عقد را چرا باید لحاظ کنیم؟
به منظور جلوگیری از برخوردهای احتمالی بهتر است تمامی شرایط ضمن عقد را در عقدنامه خود ذکر کنید و پس از عقد در دفتر اسناد رسمی به صورت سند ثبت و امضا شود. اگر این شروط را در عقدنامه خود ندارید ، هر زمان بعد از عقد، حتی با گذشت چندین سال از ثبت ازدواج تان که مواردی مانند انواع اختلالات روانی یا شخصیتی را در طرف مقابل مشاهده کردید یا به هر علت دیگری که ناشی از عدم بررسی موشکافانه قبل از ازدواج بوده می توانید به دفتر ثبت اسناد رسمی مراجعه و این شروط را ثبت کنید.
بسیار مهم است که بدانید تنظیم متن این شرایط از اهمیت بالایی برخوردار است و هر واژه می‌تواند تغییر زیادی در مفهوم و یا حتی باطل شدن مفاد مورد نظر داشته باشد. پس از آنجا که این شرایط و نحوه نگارش آن با توجه به شرایط هر شخصی دارای اهمیت زیادی است برای تنظیم آن حتماً با یک وکیل و یا مشاور حقوقی مشورت کنید. همچنین برای جلوگیری از اتفاقات احتمالی می توانید از مشاوره قبل از ازدواج کمک بگیرید.
علت پشیمانی های بعد از ازدواج و لزوم تنظیم شروط ضمن عقد حتی بعد از ازدواج
- در مورد عادت های همسر خود تحقیق نکرده‌اید
- نمی دانید همسرتان محبت خود را چگونه اظهار میکند
- در مورد تعداد فرزندان و تربیت آنها تفاهم و توافق نداشتید
- از روابط خانوادگی همسر خود نمی دانستید
- نمی دانید که همسرتان با مشکلات چطور برخورد می کند از نظر مذهبی اعتقادات مشابهی ندارید و نتوانستید به تفاوت ها احترام بگذارید
- نمی دانستید که همسرتان انتظاراتش از ازدواج چیست نمی دانستید که هدف همسرتان از زندگی مشترک چیست نمیدانستید که همسرتات در مورد شغل آینده اش چه هدفی دارد
- چند سال بعد از ازدواج خود را پیش‌بینی نکردید و بدون هیچ برنامه ریزی مشخصی برای ازدواج تصمیم گرفتید در مورد ویژگی های شخصیتی و فردی همسرتان همه‌جانبه تحقیق و بررسی نکردید
- ازدواجتان بر اساس وابستگی و هیجان حاصل از عشق و دوست داشتن بوده تا حاصل منطق و شناخت همه جانبه طرف مقابل
۱) معنای ازدواج و تعهد
۲)تعیین و روشن کردن اهداف بلند مدت در زندگی
۳) مشخص نمودن انتظارات متقابل از همسر
۴) مشخص نمودن سلسله مراتب زندگی
۵)بررسی تمایلی به داشتن فرزند د و اگر تمایلی وجود داد چه تعداد فرزند
۶)بررسی وضعیت مالی و تقسیم وظایف و مسئولیت های مالی در زندگی
۷) میزان بازدید و نوع رفت و آمد با والدین و اقوام و ارتباط با آنها
۸) انتظاراتی که از نقش جنسیتی خود و همسرتان دارید و مشخص نمودن تمایلات و ترجیحات جنسی
۹) نحوه حل و فصل تعارضات مهم
۱۰) بررسی اعتقادات و زندگی معنوی زوجین
۱۱) توافق در زمینه روابط خارج از محیط زندگی و نوع رفت و آمد با دوستان مشترک
۱۲) توافق برای در نظر گرفتن یک مشاوره ازدواج و زوج درمانگر به منظور حل و فصل اختلافات احتمالی
شروط 12 گانه ضمن عقد در سند ازدواج
در عقدنامه های رسمی، بخشی به نام «شروط ضمن عقد» وجود دارد که در آن مسائل متعددی به نام شروط ضمن عقد یا «عقد خارج لازم» ذکر شده است.
شروط ضمن تنظیم سند ازدواج در محضر اسناد رسمی در بند الف شرط انتقال تا نصف دارایی در نظر گرفته شده، که با هدف حمایت از زنان مطلقه درج شده است. البته این بند یک نهاد قراردادی است که بر اساس توافق طرفین ایجاد میشود و چنانچه شوهر از قبول آن امتناع کند، حقی برای زن به وجود نمی‌آید. لیکن اگر مرد ذیل آن را امضا کند می پذیرد که در صورتی که در خواهان طلاق نباشد و تقاضای طلاق نیز ناشی از تخلف زن از وظایف زناشویی نباشد، تا نصف دارایی موجود خود را در دوره ازدواج به دست آورده، بلاعوض به زن انتقال دهد.
اما در بند ب، شرایط قانونی دوازده‌گانه ذیل گنجانده شده، که این امکان را به زن می دهد در مواردی به وکالت از جانب مرد خود را مطلقه کند.
در عقدنامه های ازدواج ۱۳ شرط به صورت چاپی وجود دارد. چنانچه زوجین زیر هر یک از این شروط را امضا کنند، شرط امضا شده بین آنان جاری میشود. این شروط برای حمایت از زنان تدوین شده اما در عمل مشکلاتی دارند که ضرورت انجام مشاور حقوقی پیش از ازدواج را مطرح مینماید.
الف_شرط تصنیف: در این شرط،شوهر متعهد میشود در صورت طلاق به دلیل زن تا نصف دارای موجود خود را به زن منتقل نماید.
ب_ شرط وکالت در طلاق در صورت وجود یکی از دلایل زیر
۱) عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر به مدت ۶ ماه
2) عسر و حرج ناشی از سوء رفتار یا سو معاشرت شوهر ۳) بیماری غیر قابل علاج شوهر
۴) جنون شوهر
۵) اشتغال به شغل منافی شئون خانوادگی توسط شوهر ۶) محکومیت شوهر به حبس پنج سال یا بیشتر
۷) اعتیاد شوهر
۸) ترک غیرموجه زندگی از سوی شوهر
۹) محکومیت شوهر به مجازات به مجازات خلاف شآن و اجرای آن
۱۰) عقیم بودن شوهر و عدم بارداری زن در پنج سال
۱۱) مفقودالاثر شدن شوهر
۱۲) ازدواج مجدد شوهر
در تمام ۱۲ مورد بند ب، زن باید تمام یا بخشی از مهریه خود را بخشیده و برای طلاق نیاز به دلایل قوی دارد.
اگر بین زوجین در ضمن عقد نکاح شرط شود که آقا همسر دومی انتخاب و اختیار نکند، اما به علت عدم تمکین خانم از جانب دادگاه اجازه ازدواج مجدد به آقا داده شود، آیا این حکم دادگاه می تواند باعث منتفی شدن شرط ضمن عقد شود؟ (یعنی باعث شود که خانم دیگر نتواند با شرط ضمن طلاق گیرد)
پاسخ (به استناد رأی وحدت رویه 716): مطابق ماده ی ۱۱۰۸ قانون مدنی تمکین از زوج (آقا) تکلیف قانونی زوجه (خانم) است، در صورتی خانم که بدون مانع مشروع از وظایف زوجیت امتناع کند و آقا این موضوع را اثبات کند و با اخذ اجازه از دادگاه همسر دیگری را اختیار کند وکالت خانم از آقا که به حکم ماده ی ۱۱۱۹ قانون مدنی و شرایط ضمن عقد است، محقق و قابل اعمال نیست. به زبان ساده تر: علت اجازه ازدواج مجدد آقا، عدم تمکین خانم است و در قانون تمکین جزء وظایف خانم است و زمانی که خانم وظایف خود را بدون علت و عذر موجهی انجام نمی دهد، ضمانت اجرای این تخلف این است که دادگاه حکم به ازدواج مجدد آقا می دهد، پس چون علت ازدواج آقا، تخلف خانم بوده است نمی تواند از آن شرط به نفع خود استفاده کند.
چنانچه زوج همسر اول داشته باشد و برای ازدواج مجدد رضایت رسمی همسر اول و یا اذن از دادگاه نگرفته باشد، آیا دعوای حقوقی ثبت رسمی واقعه ازدواج همسر دوم قابل استماع است؟
از آن جا که وفق ماده 20 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 ثبت نکاح دائم در هر حال الزامی است و با لحاظ تبصره ماده 29 آیین نامه اجرایی این قانون مصوب 27/11/1393 ریاست محترم قوه قضاییه، در فرض سؤال که زوج بدون رضایت رسمی همسر اول و یا بدون اذن دادگاه مبادرت به ازدواج مجدد کرده است، دعوای زوجه دوم مبنی بر ثبت این نکاح قابل استماع است؛ اما در اجرای ماده 72 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و با توجه به غیرقابل گذشت بودن جرم موضوع ماده 49 قانون حمایت خانواده مصوب 1391، دادگاه خانواده که به دعوای ثبت نکاح دوم رسیدگی می کند، مکلف است مراتب وقوع جرم موضوع ماده اخیر الذکر (در فرض سؤال ازدواج دائم بدون ثبت رسمی آن) را به دادستان اطلاع دهد.
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
