دکتر ترانه موذنی

دکتر ترانه موذنی

متخصص در روان شناسی، طرحواره درمانی و آموزش مهارت های زندگی

تلفن تماس: 09011898408

علائم کمبود اعتماد به نفس

علائم کمبود اعتماد به نفس

اگر امکان خواندن این مقاله را ندارید می توانید به فایل صوتی زیر گوش کنید.

عزت نفس باور و اعتقادی است که فرد درباره ارزش و اهمیت خود دارد. این احساس ارزشمند درونی با خوشحالی و رضایت از زندگی، انعطاف پذیری، مقاومت روانی و داشتن انگیزه برای زندگی سازنده و سالم همبستگی بالایی دارد. کسانی که عزت نفس پایینی دارند، در زندگی خود با مشکلات فراوان روبه رو می شوند. مشکلاتی نظیر خشم، افسردگی، اضطراب، نگرانی، سرزنش خود و دیگران و حتی مشکلات جسمانی مانند دردهای مزمن، ضعف سیستم ایمنی و نشانه های دیگر جسمانی. هیچ چیز در زندگی استرس زا تر از خود کم بینی وجود ندارد. خود کم بینی و فقدان حرمت نفس در روابط درون فردی و بین فردی افراد تأثیر خواهد داشت.

شاید از خود پرسیده باشید فایده عزت نفس چیست؟ باید بدانید که فواید آن بی شمار است. عزت نفس به طرز چشم گیری با خوشحالی، انعطاف پذیری و سازگاری، مقاومت روانی و هم چنین انگیزه برای داشتن زندگی سازنده و سالم، ارتباط دارد و فقدان آن با افسردگی، اضطراب، مشکلات خشم، دردهای مزمن، ضعف سیستم ایمنی بدن و نشانه های گوناگون دیگر جسمانی و روانی مرتبط با استرس و پریشانی ارتباط دارد. هیچ چیز بیشتر از کمبود یک حس سالم خودارزشی، استرس زا نیست؛ بنابراین وجود عزت نفس برای سلامتی، توانایی های مقابله کردن و سازگاری، بقا و حس خوشبختی ما ضروری است.

عزت نفس سالم، اعتقاد به داشتن ارزش و اهمیت برابر با دیگران است و نه بیشتر از آنان و اگر عزت نفس سالمی داشته باشیم نسبت به شخصی که هستیم احساس خوبی داریم و می دانیم که از ارزش های ذاتی مشترک در همه انسان ها برخورداریم. در نتیجه صاحب احساس شأن و منزلت خواهیم شد. از سوی دیگر، افرادی که عزت نفس بالایی دارند می دانند چیز های زیادی برای یاد گرفتن وجود دارد و همه انسان ها مثل یک دیگرند (تشبیه به این که همه بر روی یک قایق سوار هستیم).

بنابراین متواضع باقی می مانند. در حقیقت آن ها نیازی به تکبر و لاف زدن ندارند و خود را به عنوان شخصی که از دیگران با ارزش تر، ماهر تر یا مهم تر هستند نشان نمی دهند و یا خود را مه متر از آنچه واقعاً هستند، تصور نمی کنند. عزت نفس با خود مدار بودن، خود شیفتگی و خود خواه بودن متفاوت است. کسی که احساس درست و امنی نسبت به خودش داشته باشد، خود پسند نیست. بنابراین مهم است بین تظاهر بیرونی اعتماد به نفس و رضایت درونی پایدار که از ویژگی های عزت نفس تلقی می شود تفاوت قائل شویم. عزت نفس، خشنودی بی حد نسبت به خود نیست زیرا ما را برای شکست مستعد می کنند. در حقیقت عزت نفس انگیزه ای قوی برای سخت کار کردن‌ است. مطالعات در فرهنگ های گوناگون نشان می دهند که عزت نفس با سلامتی روانی و رضایت بزرگسالان همبستگی بالایی دارد.

اجزای اساسی عزت نفس

عزت نفس بر سه عامل مهم یا به اصطلاح اجزای سازنده استوار است. دو جزء اول، ارزش و عشق بی قید و شرط است که پایه های محکمی برای جزء سوم، بلوغ یا رشد به حساب می آیند. به طور کلی زمانی رشد به طور مؤثر تر صورت می گیرد که دو جزء اول درست سر جایشان قرار گرفته باشند.

به طور کلی اعتماد به نفس و افزایش آن همواره یکی از دغدغه های اصلی افراد به شمار می آید. یکی از عبارتی که نشانه اعتماد به نفس پایین است تکرار کلمه «ببخشید» است. بعضی افراد باورشان این است که هر مشکل و اشتباهی که پیش می‌آید مقصر آن ها هستند و باید از دیگران عذرخواهی کنند. به عبارتی خطای شناختی ارجاع به خود دارند. برای رفع این مشکل  اگر شما چنین باور اشتباهی دارید باید  قبل از عذرخواهی سنجش درست و ارزیابی دقیقی از موقعیت به عمل آورید. آیا واقعاً در شرایط حاضر کار بدی کرده اید که مجبور  به عذرخواهی هستید؟
 نقش خود را در شرایط موجود به درستی مورد ارزیابی قرار دهید.
افرادی که اعتماد به نفس کمی دارند موفقیت ها و دستاوردهای خود را صرفاً ناشی از شانس میدانند و معتقدند که موفقیت هایشان در زندگی ناشی از متغیرهای بیرونی و نه درونی خواهد بود. عمیقأ باور دارند قابلیت و توانمندی لازم  برای کسب  دستاوردهایشان ندارند. برای مقابله با این فرضیه اشتباه حتماً در خودگویی های خود به لحن و محتوای  گفتگوی خود دقت کنید. شواهد موافق و مخالف باور های ناکارآمد خود پیرامون موفقیت را در دو ستون جداگانه بنویسید. با خودتان  بیان کنید که عالی هستید و وقتی دیگران به شما تبریک می گویند به جای بهانه آوردن کافیست فقط بگویید متشکرم.
باور اشتباه دیگری که افراد دارای اعتماد به نفس پایین دارند آن است که نظر و قضاوت دیگران برایشان بسیار اهمیت دارد .برایشان مهم است که بدانند دیگران چه فکری درباره آنها می کنند و  همیشه بر دیدگاه و نظرات دیگران متمرکز می شوند. در واقع به جای آنکه به مرجع قیاس درونی خود اعتماد داشته باشند مرجع تصمیم گیری برای آنها  نوع برخورد دیگران است .حتما در قدم اول به منظور مقابله با این باور اشتباه درک کنید که همه افراد به فکر خودشان و منافعشان  هستند و کسی به شما فکر نمی کند. آدم های ناسازگاری و منفی نگر را که دائما نسبت به شما نظر منفی دارند از زندگی خود دور کنید.
افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند هیچ گونه خود دلسوزی و خودشفقتی نسبت به خودشان ندارند و هنگامی که درباره خودشان حرف می زنند جملات ناخوشایندی را به کار می‌برند آنها تصور می کنند که دیگران فقط نقصهای آنها را می بینند. پس بهتر است که خودشان نیز این نقص ها را ببینند و بیشتر مورد توجه قرار دهند. برای افزایش اعتماد به نفس خود، حتما عقاید خود را به زبان بیاورید. این را بدانید که تنها نظر شخصی شکل گرفته شماست که به شما شخصیت می‌دهد.

1) در مقابل تغییرات مثبت مقاومت نشان می دهید برای مثال به هر چیز خوبی که وارد زندگیتان می شود مشکوک می شوید.
۲) به شدت از شکست می ترسید. شکست بخشی از طبیعت انسان و جزئی از مسیر موفقیت است. اگر این حس قوی باشد می تواند بر انگیزه شما در جهت دستیابی به موفقیت تاثیر منفی داشته باشد.
۳) نمی‌توانید به درستی برای خود برنامه ریزی کنید و یا بر روی آن تمرکز کنید. برای همه چیز می خواهید برنامه ریزی کنید و همه چیز را مدام کنترل کنید.
۴) همیشه نگران چیزهایی هستید که خارج از کنترل شما هستند.
۵) وقت عمل کردن به برنامه ریزی های خود به صورت کوتاه مدت و بی ثبات عمل می کنید.
۶) ترس شدید از موفقیت و موفق شدن دارید. همیشه نگران هستید که بعد از به دست آوردن چیزی آن را از دست بدهید.
۷) دوست داشتن کسانی که واقعا دوستتان دارند را نمی‌توانید قبول کنید.
۸) آزار و رها شدگی والدین عموما باعث می‌شود ارزش خودت را مدام زیر سوال ببری .ممکن است کسی که دوستش داشته ای شما را آزرده باشد و حالا همیشه نسبت به ارزش خودت شک می‌کنید.
۹) درد و دل کردن و کمک خواستن از دیگران برایتان دشوار است. ترجیح می دهید در سکوت رنج بکشید و از کسی کمک نخواهید. چرا که از طرد شدن، قضاوت شدن و ارزیابی دیگران همیشه ترس دارید.
چارچوب یک رابطه برای فرد که اعتماد به نفس ضعیفی دارد.
✓من خیلی دوست دارم که با تو فقط بگذرانم امشب نیاز دارم که تنها باشم
✓ در شخصیت من نیست که عکس برهنه از خودم بگیرم و برای تو بفرستم و لزومی هم برای این رفتار نمی‌بینم.
✓من نیاز دارم که بحث‌های جدی به صورت رو در رو انجام شود نه به صورت آنلاین یا تلفنی
✓اگر در بحث هایمان صدای تو بالاتر از حد معمول برود همان جا گفتگوی ما تمام خواهد شد
✓من به معاشرت بیشتری برای شناخت بیشتر نیاز دارم ولی گویا شما از بحث فرار می کنی و من دلخور و سرد می شوی که متوجه این رفتار شما نمی شوم.

همچنین این مقاله را مطالعه کنید: راه های افزایش اعتماد به نفس

اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی

Share on whatsapp
واتس اپ
Share on telegram
تلگرام
Share on twitter
توییتر
Share on linkedin
لینکدین
امتیاز بدهید post

4 پاسخ

  1. سلام من قبلا اعتماد بنفس بالایی داشتم تا اینکه ی کاریو شروع کردم و متاسفانه تو کارم شکست خوردم و همون سرمایه اولیمو هم از دست دادم و از اون به بعد اعتماد بنفسم به قدری پایین اومده ک حتی سمت کارای کارمندی هم میترسم برم… با مشاوره انلاین میشه بهبود پیدا کرد یا حتما باید جلساتو حضوری بیام؟

    1. دوست عزیز
      مشاوره آنلاین در صورتی که امکان مراجعه حضوری ندارید برای شما بسیار مفید خواهد بود .انجام تکالیف مطرح شده در طول جلسات درمان در افزایش مجدد اعتماد به نفس شما تاثیر قابل توجهی دارد .

  2. سلام من برای کوچیکترین چیزها تو زندگیم هر روز دارم از همه ی ادمای اطرافم چندین بار معذرت خواهی میکنم و از بچگی مادرم من رو اینطور تربیت کرده ک هر چیزی میشد باید سریع از بزرگترها و حتی هم سن های خودم معذرت خواهی میکردم و اعتماد بنفس پایینی ندارمو انگار این بیشتر به یه عادت همیشگی تبدیل شده‌. چطور میتونم اصلاحش کنم؟

    1. دوست عزیز
      تا زمانی که گفته یا عملکرد شما به طرف مقابل آسیبی وارد نکرده شما هیچ توضیح یا عذرخواهی به کسی بدهکار نیستید . مقاله ای با عنوان تله نقص و شرم در سایت موجود است حتما مطالعه بفرمایید و راهکار های پیشنهادی در آن مقاله رو اجرا کنید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوبت آنلاین
نوبت تلفنی
نوبت حضوری