مهارت گوش دادن فعال

صحبت کردن راهی است برای انتقال خواسته ها، انتظارات و ابراز احساسات. گوش دادن روشی است برای درک بهتر یکدیگر، انتقال اهمیت به دیگری و توسعه صمیمیت. تفاهم‌ ها زمانی به وجود می‌آیند که بتوانیم خوب گوش دهیم. اگر اعضای خانواده هر کدام تک گویی های خود را داشته باشند و بر این گمان باشند که با یکدیگر ارتباط دارند، به تعریف درستی از ارتباط دست نیافته اند. ارتباط یعنی درک مقصود گوینده که با گوش دادن و نه صرفاً ذهن خوانی و پیش داوری حاصل میشود و طرفین ارتباط سعی کنند از نظر احساسی و هیجانی عمیق تر شوند و بدانند که طرف مقابل چه قصدی دارد و چه پیامی را می خواهد منتقل کند. در ادامه ما می خواهم بیشتر به مهارت گوش دادن فعال بپردازم.
محتوای هر پیام غالباً به صورت ۸ درصد کلامی و ۹۲ درصد غیر کلامی است. ما نیاز داریم با گوش دادن فعال بفهمیم طرف مقابل با چه احساسی، با چه لحن بیانی و با چه زبان بدنی در حال انتقال پیام مورد نظر است. برخورداری از گفتگوی امن نشانه‌ سلامت رابطه زوجین است. اینکه زوجین چقدر گفتگو دارند و به یکدیگر احساس امنیت می دهند به داشتن مهارت‌های گفتگوی امن بستگی دارد. گفتگوی امن یعنی چقدر در حین گفتگو به یکدیگر احساس امنیت خاطر بدهیم.

گوش دادن پیش نیاز اصلی یک ارتباط موثر است. منظور ما از گوش دادن شنیدن نیست زیرا همه ما می شنویم. زمانی که به شنیده‌های مان توجه میکنیم گوش دادن ما تبدیل به گوش دادن فعال می شود. هنگامی که با گوش دادن با بازخوردهای کلامی و غیرکلامی همراه می‌شود نام گوش دادن فعال می گیرد. بر خلاف شنیدن که یک ویژگی مادرزاد برای انسان است، گوش دادن فعال یک مهارت است که می‌توان آن را فرا گرفت و سپس با تمرین بهبود بخشید. در گوش دادن فعال شما نقش فعال تری دارید و انرژی بیشتری مصرف می کنید و باید حواستان را به خوبی جمع کنید.
وقتی با همسرتان صحبت کنید باید روی موضوع مشخص تمرکز داشته باشید. شفاف و مختصر و مفید فقط و فقط پیرامون موضوع واحدی صحبت کنید. بدون آنکه موضوعات مربوط به گذشته را به امروز منتقل نمایید.کلمات را درست انتخاب کنید. کلماتی انتخاب نکنید که در آن تحقیر، سرزنش و مقایسه وجود داشته باشد. هنر تیکه انداختن در میان گفتگو (این هنر به درد نخور) را هرچه سریعتر دور بیاندازید. جملات را به گونه ای انتخاب کنید که با من شروع شود. جملاتی که با تو شروع میشوند غالباً محتوای سرزنش آمیز و نصیحت کردن دارند. دست از قضاوت، پیش‌بینی و ذهن خوانی بردارید. اگر شما از اول همه چیز را می‌دانستید پس برای چه منظوری وارد گفتگو شدید ؟!؟ در واقع گفتگو و گوش دادن برای شما بی فایده است! و همسرتان همان کار را می‌کند که شما با تیزبینی شگفت انگیزی خودتان آن را پیش‌بینی کرده اید! پس از اول هم لازم نبود که شما وارد گفتگو شوید چون با مدل گفتگوی انتخابی خود تقریبا در اکثر موارد راه به جایی نمیبرید.
ابتدا چند راهکار ساده برای خوب گوش دادن معرفی می کنیم و سپس به موانع گوش دادن موثر می پردازیم.

راهکارهایی برای گوش دادن بهتر

• نکته اول حین گوش دادن ارتباط چشمی با مخاطب خود برقرار نمایید. با اطمینان خاطر به چشمان طرف مقابل نگاه کنید. این نکته ساده اما بسیار مهم و تاثیرگذار است.همه ما میدانیم که وقتی کسی با ما صحبت میکنیم و چشمانش با چشمان ما همسو باشد یعنی توجه او به سمت است.
  

• دوم حالت چهره ای و زبان بدن مناسب داشته باشید.

به گونه ای که طرف مقابل متوجه شود که با او همراه هستید. به او نشان دهید که صحبت‌های او برای شما اهمیت دارد .

• سوم زبان بدن مناسبی داشته باشید. مثلا سرتان را به نشانه تایید در صورت موافقت تکان دهید .حتماً خودتان هنگام صحبت کردن متوجه شده‌اید که ارتباط با کسی که هنگام صحبت کردن با ما سرش را به نشانه تایید تکان می دهد بسیار لذت بخش تر است از فردی از هیچ عکس العملی ندارد. در این حالت فرد مقابلتان احساس می‌کند که به او توجه دارید و با اهمیت میدهید.

• چهارم اگر متوجه چیزی نشدید حتما بپرسید. پرسش نشان دهنده‌ی اهمیت موضوع برای شما است. نشان دهید که موضوع برایتان مهم است. مثلاً در لحظات مناسب به فرد صحبت کننده بگویید می دانم، می فهمم یا سوالی از بحث مطرح شده طرح کنید. به نوعی بازخورد محتوا یا بازخورد احساسی بدهید که نه تنها صحبت‌های او را درک می کنید که علاقه مند به ادامه بحث هم هستید.

همانطور که ملاحظه می کنید با وجود آنکه راهکارهای ساده ای هستند می‌توانند تاثیر بسیار زیادی بر ارتباطات شما داشته باشند.
اما مهمترین مانع گوش دادن فعال چه مواردی است؟
فکر میکنید مهمترین شکایت زوجین هنگام برقراری گفتگو با یکدیگر چیست؟
به مثال های زیر توجه کنید هنگامی که با همسرم صحبت می کنم
روزنامه می‌خواند یا با گوشی مشغول است.
حواسش جای دیگری است.
به من نگاه نمی کند.
بی حوصله است و مدام میگوید چقدر حرف میزنی. باز شروع کردی
با تکرار و تمرین تکنیک های ساده که در این مقاله به آن اشاره کردیم می‌توانید به رفع موانع ارتباطی بپردازید و روابط مسرت بخش تری با نزدیکانتان برقرار کنید.