گاهی نداشتن دیدگاه درست درمورد روانشناسی و همچنین پیدا نکردن بهترین روانشناس تهران یا حدقال یک دکتر روانشناس خانم یا آقا که عملکرد خوبی داشته باشد، باعث می شود تا افراد نسبت به اهمیت روانشناسی بد بین شوند و حتی روانشناسی را با موارد دیگر اشتباه بگیرند.به طور مثال بسیار پیش می آید که افراد شاخه های روانشناسی را با خود علم روانشناسی اشتباه می گیرند! مثلا روانشناسی و روانکاوی دو موردی است که همیشه برای افراد بسیاری سوال های متفاوت ایجاد می کند!

قبل از اینکه بخواهیم به تفاوت های اصلی و اساسی بین روانشناسی و روانکاوی بپردازیم ابتدا باید دیدگاه صحیحی نسبت به هردو داشته باشیم. در ابتدا به توضیح مختصری در مورد روانشناسی می پردازیم.

روانشناسی را می توان دانشی داشت که رفتار و فرآیندهای روانی را بررسی می کند. هدف از روانشناسی در چند مرحله مختلف تشکیل می شود و در نهایت به کنترل رفتار میرسد.

البته که طی کردن روند روانشناسی بیاد رویکردهای مختلف انجام می شود که از نمونه های آن ها می توان به روانشناسی انسان گرایانه، رفتارگرایی، روانشناسی شناختی، رفتار درمانی شناختی، روان شناسی مثبت نگر و روانکاوی اشاره کرد.

روانکاوی یکی از محبوب ترین رویکردهای موجود در روانشناسی است که در ادامه به توضیح در مورد آن خواهیم پرداخت.

روانکاوی چیست؟

روانکاری یکی از شاخه های روانشناسی است که در آن به مطالعه دقیق و علمی رفتار و فرآیندهای انسان می پردازد و برای رسیدن به پاسخ سوالات و تحلیل، از روش بررسی ناخودآگاه فرد استفاده می شود.

روانکاوی خود مانند روانشناسی رویکردهای متفاوت دارد که از رایج ترین آن ها می توان به مواردی مانند روان شناسی سلف روان شناسی تحلیلی، روانشناسی ایگو یا نئو فرویدی، روانشناسی فردنگر و روانشناسی عصب اشاره کرد.

مهم ترین شاخه های روانشناسی کدام اند؟

اگر بخواهیم با زبانی ساده بگوییم که شاخه های روانشناسی به چه شکل ایجاد شده اند ابتدا باید به تعریف دقیق روانشناسی فکر کنیم.

روانشناسی در اصل همام علم مطالعه ی رفتار و ذهن انسان است. حال با توجه به اینکه رفتار انسان های مختلف در شرایط، موقعیت و زمان های مختلف کاملا متفاوت با یکدیگر است، باید هریک از آن ها را در شاخه های متفاوت بررسی کرد. به همین دلیل شاخه های متعدد روانشناسی به وجود آمدند.

شاخه های روانشناسی به شکل زیر هستند:

. روانشناسی بالینی

روانشناسی بالینی را می توان رایج ترین شاخه ی روان شناسی دانست. روانشناسی بالینی در مواردی مانند درمان نابهنجاری، زیست شناختی، روان شناختی، اجتماعی و رفتاری بسیار موثر است.

روانشناسی بالینی در شش مرحله زیر انجام می شود. در اصل شش مرحله اساسی وجود دارد که بیشتر کارهای مشاور روانشناسی بالینی با هدف تشخیص و درمان در این روش ها خلاصه می شود.

• ارزیابی و تشخیص
• مداخله و درمان
• مشاوره
• آموزش
• نظارت بر کار روان ‌درمانگرها
• پژوهش و مدیریت

· روانشناسی مشاوره

در روانشناسی مشاوره سعی بر این است تا به فرد مراجعه کننده کمک شود تا خود واقعیش، نیازها، ایرادها، نقطه ضعف ها و موارد مهم را شناسایی کرده و برای آن برنامه ریزی کنید. مشاوره روانشناسی را تا حدودی می توان یک راهنمایی بزرگ برای افراد در شرایط متفاوت دانست.

· روانشناسی خانواده

روانشناسی خانواده یکی از مهم ترین شاخه های روانشناسی است. معمولا مسائلی مانند معضلات و مشکلات خانوادگی، پیدا کردن راه حل درست برای حل مشکلات بین زوجین، بهبود بخشیدن به روابط و وضعیت بهداشت روانی خانواده از مهم ترین دلایلی است که افراد را قانع می کند تا مشاوره خانواده را جدی بگیرند. مشاوره قبل ازدواج، مشاوره زناشویی و مشاوره طلاق از مهم ترین موارد تاثیر گذار در روانشناسی خانواده هستند.

· روانشناسی تحصیلی

از دیگر شاخه های روانشناسی می توان به روانشناسی تحصیلی اشاره کرد. مشاوره تحصیلی و روان شناسی تحصیلی از مهم ترین موارد برای دانشجویان و دانش آموزان است. معمولا پیدا کردن اعتماد بنفس در افراد محصل، کمک به آن ها برای پیدا کردن دیدگاه صحیح در مورد آینده، شناخت اهداف و تعیین استراتژی و مسیر صحیحی برای رسیدن به آن ها از مواردی است که با توجه به روحیه و عواطف فرد مراجعه کننده در روانشناسی تحصیلی انجام می شود.

· روانشناسی تربیتی

همان طور که از اسم این شاخه پیداست، در این رویکرد به تربیت و تعلیم پرداخته می شود. در روانشناسی تربینی هدف این است که فرد به بهترین شکل ممکن آماده ی دریافت اطلاعات شود و با طراحی یک فرآیند مناسب، اقدام های لازم برای دستیابی به این هدف فراهم می شود.

· روانشناسی رشد

آنچه که در روانشناسی رشد به آن توجه می شود، تغییرات و تحولات فرد از زمان تولد تا اکنون است. جنبه های روانی، کارکرد ها و رفتارهای اجتماعی، جنبه های شناختی و جنبه های انگیزشی از مهم ترین تغییرات و دگرگونی های انسان ها در طول بازه زمانی های مختلف است.

شاید برایتان جالب باشد بدانید در ابتدا روانشناسی رشد برای کودکان مطرح بود و به همین دلیل مشاوره کودک و نوجوان به راه حلی مهم برای اکثر افراد تبدیل شده بود اما به مرور زمان تغییرات انسان ها در سن های مختلف مورد توجه و بررسی قرار گرفت.

اهداف رواشناسی رشد را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

• بررسی فرآیند رشد و تحول فرد
• تشریح علمی فرآیند عوض شدن فرد
• بهبود فرآیند رشد فرد

· روانشناسی شخصیت

الگوهای شخصیتی و تغییرات در مورد شخصیت، چیزی است که در روانشناسی شخصیت رخ می دهد. اما اگر بخواهیم کمی شفاف تر صحبت کنیم ابتدا باید اشاره ای به مفهوم شخصیت داشته باشیم.

در اصل شخصیت مجموعه ای کامل از خصوصیات و ویژگی های هر فرد است که در نهایت بر احساسات، عقاید، رفتارها و موارد متفاوت اثر می گذارد. انواع نظره های روانشناسی اجتماعی؛ رفتاری، شناختی و تکاملی در این شاخه از روانشناسی ترسیم می شود.

معمولا مشاوره فردی در شاخه ی روانشناسی شخصیت یکی از بهترین کارهاست. در مشاوره شخصی می توان به بیشتر موارد تاثیرگذار در شخصیت را مورد بررسی قرار داد.

· روانشناسی اجتماعی

گوردن آلپورت در مورد روانشناسی اجتماعی می گوید: روانشناسی اجتماعی، مطالعه‌ی علمی و روشمند شیوه‌ی فکر کردن، احساس کردن و رفتار کردن انسان‌ها در حضور مستقیم و ضمنی دیگران است. در اصل می توان گفت روانشناسی اجتماعی، در مورد درک رفتار افراد در زمینه های اجتماعی می پردازد.

روانشناسی اجتماعی برخلاف دیگر شاخه های روانشناسی، مزایا و معایب دقیق و مشخصی دارد. اصلی ترین نقطه قوت این شاخه این است که پیش بینی های بسیار شفاف را ارائه می دهد. اما در نظر نگرفتن و توجه نکردن به تفاوت های فردی در روانشناسی اجتماعی را می توان نقطه ضعف آن دانست.

· روانشناسی سازمانی

روانشناسی سازمانی یا همان روانشناسی صنعتی و سازمانی، مانند برخی دیگر از شاخه های روانشناسی به چند زمینه اصلی تقسیم می شود که در ادامه نام آن ها را ذکر کرده ایم:

• استخدام و گزینش کارکنان
• توسعه و آموزش کارکنان
• ارزیابی عملکرد کارکنان
• روانشناسی مهندسی
• مدیریت و رهبری
• بهداشت، ایمنی و استرس محیط کار
• انگیزش و خشنودی شغلی

علم روانشناسی چطور به افراد کمک می کند؟

قطعا به توجه به رشته ها و شاخه های مختلف روانشناسی، جایگاه های متفاوتی برای همه ی افراد در نظر گرفته شده است. اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم باید بگوییم که علم روانشناسی با بررسی تخصصی و دسته بندی های مختلف، نیاز همه ی افراد به مشاوره را پوشش می دهد. خدمات مختلفی تحت عنوان مشاوره روانشناسی (با توجه به نوع مشاوره) ارائه می شود که با توجه به مسائل و مشکلاتی که با آن ها دست و پنجه نرم می کنید، می توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.

علم روانشناسی در زندگی روزمره ما چه جایگاهی دارد؟

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که دقیقا علم روانشناسی در زندگی شما چه جایگاهی دارد؟ آیا در طول کل زندگیتان حس کرده اید که یک نظریه، یک راهنما یا یک فرد باید وجود داشته باشد تا با الگوبرداری از آن به حل مسائل و مشکلات بپردازید.

حقیقتا علم روان شناسی در زندگی روزمره افراد تاثیر مستقیم دارد. با کمترین آگاهی هم می توان نسبت به این موضوع احساس مسئولیت پیدا کرد که شما باید حداقل خودتان را بشناسید. اهمیت مسائل مربوط به هر بازه زمانی به اندازه ای پر رنگ است که ممکن است در هر مقطع از زمان نیاز به یک مشاور و یک فرد روانشناس را حس کنید.

به طور مثال ممکن است در طول دوران تحصیل نیاز به یک مشاوره تحصیلی داشته باشید. یا حتی برای آشنا شدن با فرد مد نظر به عنوان شریک زندگی، نیاز به راهنمای های یک مشاور ازدواج دارید. روند مشاوره در زندگی افرادی که به خوبی نسبت به خود، احساسات، اهداف و برنامه ریزی هایشان آگاه هستند به خوبی آن ها را به سمت کمال سوق می دهد. البته که افراد نا آگاه درک کاملی نسبت به این موارد و مزایا مشاوره ندارند اما بعد از مدتی تغییرات قبل و بعد از مشاوره را به خوبی حس خواهند کرد. به همین دلیل این دسته از افراد نیز به اهمیت مشاروه و همچنین تاثیر علم روان شناسی در زندگی روزمره نیز آگاه خواهند شد.