مدیریت درست خانواده

رسم با هم بودن و هنر تلخ نکردن زندگی به کام یکدیگر را بیاموزیم.
اگر زندگی زوجی خود و دیگران را به خوبی مشاهده کنیم، متوجه فعالیت های مشترکی می شویم که همه زوج های دنیا در سنتی ترین تا متمدن ترین جوامع مشغول انجام آن هستند. اگر این فعالیت‌ها را که همه روزه انجام می‌شوند دقیق‌تر مشاهده کنیم می‌توانیم به واقعیتی دیگر پی ببریم و آن اینکه این فعالیت ها تداوم دارند و هر روز و هر زمان تکرار می‌شوند و باز اگر بررسی خود را دقیق تر و دقیق تر کنیم متوجه می‌شویم این فعالیت ها نمی توانند انجام نشوند.
اگر از خود بپرسیم چرا در زندگی زوجی فعالیت‌های مشترکی وجود دارد که تداوم دارند و باید انجام شوند ذهنم مانده در پاسخ می‌گوید این خود زندگی زوجی است و رسم زندگی زوجین اینچنین خواهد بود. مدیریت صحیح خانواده همیشه در گرو اجرای این اصول و رسوم بوده و هست.

این رسم از کجا آمده است؟
رسوم قوانین نانوشته هستند که از دست به دست دیگر منتقل می‌شوند و کارکرد دارند.
به راستی کارکرد رسم های موجود در زندگی زوجین چیست؟والدین به منظور بهینه‌سازی زندگی ضروری فرزندانشان گاهی به طور مستقیم این رسوم را آموزش می‌دهند، ولی غافل از اینکه بچه‌ها این سوال را قبلاً در زندگی زوجی والدین خود و دیگر زوج های اطراف مشاهده و کپی برداری کرده اند.
در مقاله حاضر به معرفی رسومی از روابط زوجین می پردازم که بنا بر قاعده لازم است در زندگی زوجی در جریان باشد تا بتواند زندگی زوجین را از زندگی فردی متمایز کند و مدیریت درستی از همه جوانب زندگی در خانواده اجرا شود.
یک سوال اختصاصی
در زندگی زوجی شما چه رسم هایی را میشود شناسایی کرد؟
کارکرد این رسوم چیست؟
اگر بخواهیم پنج رسم زندگی زوجی خودتان را نام ببرید، چه می‌گویید؟
اگر بخواهید پنج رسمی را نام ببرید که کارکرد مثبت داشته است،چه رسم هایی را معرفی می کنید؟
و بالعکس اگر بخواهید یکی دو رسم را نام ببرید که کارکرد منفی داشته است،چه می‌گویید؟
تاثیرات این رسوم بر مدیریت اصولی خانواده چگونه خواهد بود؟
یک سوال مهم
آیا رسم های موجود در زندگی زوجی تان حاصل تلاش تان بود یا خود به خود ایجاد شده است؟
و اما یک سوال بسیار اساسی
واقعا در زندگی زوجی، بهتر است چه رسم هایی حاکم باشد و آیا ما با این رسم آشنا هستیم؟
یک هشدار مهم قبل از ادامه مطالعه مقاله
اگر حین مطالعه این مقاله سوالاتی از این قبیل به ذهنتان خطور کرد
آیا همسر من خودش را مقید به پیروی از رسوم ها می کند؟
وقتی من شروع می کنم که همسرم اول شروع کند
اصلا زندگی ما کشش و ظرفیت اجرای این رسوم را دارد؟
یادمان باشد دردام ذهنمان و قضاوتهای شتابزده اسیر نشویم. برخلاف این همه سوال بی جواب و اظهار نظرهای منطقی ذهن، باز هم در مقام یادگیرنده و نه قضاوت کننده، مسیر مطالعه را ادامه دهیم.

• زوج شدن یعنی چه؟
• مدیریت صحیح خانواده به چه معناست؟

وقتی فردی ازدواج می کند، سبک زندگی اش دچار تحول اساسی می شود. ارتباطات، تفریحات، ساعات کاری، انتخابها و برنامه ریزی هایش کاملاً متفاوت می شود. در واقع ازدواج اضافه شدن یک نفر به زندگی نیست،بلکه تحول زندگی از فرد بودن به زوج شدن است. تا قبل از ازدواج، ارتباطات، تفریحات، کار، تصمیم‌گیری‌ها، انتخاب ها و برنامه ریزی های فرد به صورت کاملاً فردی هدایت می شود. اما وقتی فرد ازدواج میکند تمام این اتفاقات در بستر رابطه زوجی اتفاق می‌افتد. با ازدواج فرد ارتباطاتش را دارد، تفریحاتش را دارد، کار خودش را دارد،تصمیم گیری می‌کند اما در بافت زوجی.
وقتی بافت زوجی شکل می‌گیرد دغدغه‌ها زوجی می‌شوند دغدغه زوجی را در مقابله دغدغه فردی می شود تعریف کرد. دغدغه فردی بدان معناست که این موضوع برای من مهم است و می‌خواهم به این هدف برسم برای رسیدن به این هدف لازم است چه کاری انجام دهم؟ این کار من را در رساندن به هدفم کمک می کند؟ آیا این کار برای رسیدن به این هدف موثر و کارآمد است؟
اما وقتی دغدغه زوجی می‌شود من به ما تبدیل می شود.برای ما این موضوع مهم است .برای رسیدن به این هدف چه کاری لازم است انجام دهیم؟ آیا این کار ما را در رساندن به این هدف کمک می کند؟ آیا این کار برای رساندن ما به هدف موثر و کارآمد است؟ مدیریت خانواده با اجرای این کار چگونه انجام میشود؟
وقتی زوج بودن رخ می‌دهد، اهداف در بافت زوجی تعریف می شوند. زوج بودن بافتی است که با ازدواج ایجاد می شود و تمام انتخاب‌های فرد در این بافت انجام می شود.
ارتباط با خانواده در بافت زوجیت تعریف می‌شود. تفریح در بافت زوجی تعریف می‌شود. بافت زوجی پیشرفت، آموزش، ارتقا و …..را تعریف میکند.
ممکن است به دلایلی، از این بافت زوجی غفلت شود و بدون در نظر گرفتن مشکلی که در این بافت ایجاد شده است، بخواهند مشکلاتشان را حل کنند، اما قبل از اینکه هر تلاشی برای حل مشکل با همسر یا ارتقای رابطه با همسر و مدیریت خانواده انجام شود، لازم است به بافت زوجی‌ و اطمینان از وجود آن و تقویت آن پرداخته شود.
ایجاد یا تقویت بافت زوجی به هنری احتیاج دارد که «هنر ملاحظه » نامیده میشود.

منظور از هنر ملاحظه چیست؟

ملاحظه به معنای لحاظ کردن و در نظر گرفتن است. وقتی فردی سلایق، نظرات، عواطف، سن ، شرایط و توانمندیها و آسیب‌پذیری‌های همسرش را در انتخاب هایش لحاظ کرده و بر اساس آنها تصمیم می‌گیرد هنر ملاحظه را به کار برده است.
مردی که برای تنظیم ساعت رفت و آمد به منزل با همکاران و دوستان و خانواده‌اش، خریدها، رشد و توسعه شغلی و انتخاب های مهم زندگی مثل محل سکونت، زمان بچه دار شدن و تعداد فرزندان سعی می‌کند نظر، سلیقه ، عواطف و شرایط همسرش را در نظر بگیرد و بر اساس آنها تصمیم‌گیری کند، یعنی این هنر ملاحظه را دارد و به کارگیری این هنر، بافت زوجی اش را تقویت می‌کند. وقتی زنی برای مدیریت اوضاع درون خانه، خریدهای شخصی و مرتبط به درون خانه، مهمانی رفتن، ارتباطاتش با خانواده و دوستان و رشد توسعه شخصی و …. تلاش می‌کند که شرایط، نظر، توانمندی‌ها و آسیب‌پذیری‌های همسرش را در نظر بگیرد و انتخاب هایش را با در نظر گرفتن این موضوع مدیریت کند
« هنر ملاحظه » را به کار برده و بافت زوجی اش را تقویت کرده است.
برای ایجاد و تقویت « هنر ملاحظه» لازم است:
_ با دیدگاه همسرمان به زندگی آشنا باشیم.
_نظرات همسرمان را درباره موضوعات مختلف زندگی بدانیم
_ به هیجان ها و عواطف همسرمان اعتبار ببخشیم _وضعیت همسرمان را در نظر بگیریم.
_ ترجیحات همسرمان را در نظر بگیریم.
_با سلیقه همسرمان در قسمتهای مختلف زندگی آشنا باشیم.
_ توانمندی‌های همسرمان و آسیب‌پذیری‌های او را بشناسیم .
_به صورت فردی و جداگانه تصمیم نگیریم و همواره تصمیم را با همسرمان در یک بافت زوجی گرفته و اجرا نماییم.
هنر هم آهنگی
ازدواج بزرگترین پیمان زندگی است. دو نفر را شریک همه جانبه زندگی می کند. با این پیوند، دو نفر کنار یکدیگر قرار می‌گیرند که خانواده ای را شکل می‌دهند. هرچند هم شباهت داشته باشند، آهنگ های متفاوتی دارند. یکی از این تفاوت در آهنگ ها، به جنسیت مربوط میشود. خیلی از تقاضاها، دلخوری ها،خوشحالی ها و ناراحتی ها به جنسیت مربوط می شود.
چون زن است…….
چون مرد است…….
آهنگ دیگر، آهنگ سن است. معمولا بین زن و شوهر تفاوت سنی وجود دارد. اما گاهی این تفاوت بیشتر است و ممکن است این تفاوت به ۱۰ سال و بیشتر برسد. تقاضاها،خوشحالی ها و ناراحتی ها را آهنگ سنی ایجاد می کند.
هر کدام از دو طرف ممکن است در وضعیت جسمی متفاوتی باشند. آهنگ دیگری که در رابطه زوجین ممکن است به طور متفاوتی نواخته شود، آهنگ وضعیت روانشناختی است. یکی از دو طرف برونگراتر و دیگری درونگراتر است. یکی انعطاف پذیری بیشتری دارد و دیگری انعطافش کمتر است. ممکن است یکی از دو طرف در جمع و گروه انطباق پذیری بیشتر و دیگری انطباق پذیری کمتری داشته باشد. یکی حساس تر و دیگری مقاوم است. یکی با ثبات تر و دیگری ثبات کمتری دارد. مسئولیت پذیری یکی زیادتر و دیگری کمتر است.
همه اینها باعث می‌شود آهنگ زوج همواره همنوا نباشد و این همنوا نبودن آهنگ های زوجی، نه تنها بعید و غیرعادی نیست، بلکه بسیار طبیعی و رایج و مرسوم است و به رسم و هماهنگی نیاز دارد.
رسم هم آهنگی اجازه نمی‌دهد آهنگ های متفاوت، آهنگ زندگی زوجی را نامتوازن سازد. هم آهنگی باعث می شود آهنگ های متفاوت، هماهنگ در کنار هم قرار گیرند و از آنها، آهنگ متوازن و زیبا شنیده شود. هماهنگی باعث می‌شود آهنگ همسرمان نواخته شود. اجازه می‌دهیم متناسب با جنسیت، سن، شرایط، حالات، خلق و خو، وضعیت جسمانی و وضعیت روانی و …. آهنگ همسرمان نواخته شود و ما با آهنگ او بسیار خردمندانه همراه می شویم.
در رسم هم آهنگی روی آهنگ خودمان گیر نمی کنیم. آهنگ خودمان را داریم اما آن را با آهنگ همسرمان همراه می کنیم. برای تغییر آهنگ همسرمان عجله و شتابی نداریم. اجازه می دهید خودش باشد و آهنگ کلامی و رفتاری اش نواخته شود و با همراهی با او، به دنبال آن هستیم که چه کمکی می توانیم به او بکنیم که مدیریت صحیح و درست خانواده را نیز اجرا نماییم.رسم هم اهنگی باعث می‌شود برای عوض کردن، عجله نکنیم و اجازه دهیم آنچه هست، باشد.
رسم هم آهنگی نیز هنر میخواهد. هنر «فرصت دادن». با هنر فرصت دادن به جای اینکه به همسرمان برای تغییر فشار وارد کنیم، به او فرصت می‌دهیم، به حال بدش فرصت دهیم تا خودش تغییر کند. به وضعیتش فرصت می‌دهیم تا خودش تغییر کند. به خلق و خویش فرصت می‌دهیم تا خودش آرام شود. به استرس هایش فرصت می‌دهیم تا به موقع، برطرف شود و برای تغییر هیچکدام شتاب نداریم.
برای ایجاد و تقویت هنر «فرصت دادن» لازم است: وقتی همسرمان به هر دلیلی به هم ریخته است به جای راه‌حل دادن از او بپرسیم « کاری از من کاری بر می آید؟ »
اگر همسرمان تغییر مثبتی را تجربه کرده و به موفقیتی رسیده است، ممکن است بسیار خوشحال باشد یا حتی ممکن است به خاطر این موفقیت، احساس غرور کند، به این خوشحالی و غرور فرصت دهیم.
اگر همسرمان بحرانی را تجربه کرده و در شرایط بحرانی است، به فرصت نیاز دارد. اگر کمکی به او می توانیم بکنیم ، دریغ نکنیم. ولی در خروج از وضعیت بحرانی اش عجله نکنیم.
اگر همسرمان ویژگی‌هایی دارد که دوست نداریم، مثل اضافه وزن، اهمال کاری او را برای تغییر تحت فشار قرار ندهیم. به او برای تغییر آهنگ های رفتاری برآمده از این ویژگی ها، فرصت بدهیم.
گاهی همسرمان مواردی را به ما نگفته و ما می‌دانیم. به رازداری یا پنهان کاری و محافظه کاری او فرصت دهیم و او را به این دلایل، سرزنش نکنیم.
به همسرمان فرصت خود انگیختگی بدهیم. گاهی همسرمان به طور خود انگیخته دوست دارد کارهایی انجام دهد که ما دوست نداریم یا برایمان بسیار بی اهمیت است مثل خرید چیزی یا برگزاری یک مهمانی یا رفتن به مسافرت.
برای اجرای بهتر رسم هم اهنگی در رابطه زوجی خویشتنداری و بردباری را در خودمان تقویت کنیم. فرصت دادن به آهنگ همسر، گاهی وقت ها خویشتنداری و بردباری می‌خواهد.
در طی زمانی که به آهنگ همسرمان فرصت نواختن می‌دهیم، با غر زدن و منت گذاشتن ریتم آهنگ را به هم نزنیم و وقتی با فرصت دادن، آهنگ همسرمان نواخته و تمام شد، منت نگذاریم و وارد بازی انتظار نشویم که «چون من این کار را کردم الان نوبت توست و باید این کار را برای من تحت هر شرایطی انجام دهی». رسم هم اهنگی بده بستان و معامله نیست. ارزش این رسم را در رابطه زوجی مان حفظ کنیم و تاثیر کلی آن را در مدیریت صحیح خانواده شاهد باشیم.

حفظ احترام

فرض کنید با کسی زندگی می کنید که وقتی چیزی می‌گویید،خوب به حرفهایتان گوش می دهد و به حرف‌های شما اهمیت می‌دهد و سعی می‌کند از شما چیزی یاد بگیرد.حتی عنوان می کند که من چیزهای زیادی از شما یاد گرفته ام‌. با کسی زندگی می کنید که موقعیت شما، شرایطی که در آن هستید و نیز نیازهایی را که دارید در نظر گرفته و کاملاً درک می‌کند و طبق این در نظر گرفتن و درک کردن، با شما رفتار می‌کند‌. با کسی هستید که در صحبت کردن هیچ وقت با شما بحث نمی‌کند. اگر آماده گفتگو باشید با شما گفتگو می کند و اگر آماده نباشید گفتگو را به بحث تبدیل نمی کند.
با فردی زندگی می کنید که نظرات شما را در نظر می‌گیرد و به آنها اهمیت می‌دهد. با کسی هستید که وقتی نزد او هستید، از بودن با او احساس تایید شدن می کنید و نهایتاً در نظر بگیرید با کسی زندگی می‌کنید که وقتی چیزی از او می خواهید به جای اینکه مرتب از شما درباره آن سوال کند، آنچه خواستید و گفتید انجام می‌دهد.
اگر با چنین فردی زندگی کنید، چه حسی دارید؟
قطعاً پاسخ شما این است که حس بسیار مثبتی از ارزشمندی و رضایت .توصیفی که پیش از این آمد، رسم باهم بودن را معرفی می‌کند و آن رسم بسیار مهم احترام و حفظ آن است.
آیا چنین رسمی را در رابطه با همسرتان دارید؟
تاثیر هنر رعایت احترام را در حفظ بنیان خانواده خود تجربه کرده اید؟
اگر همسرتان جملاتی را که گفته شده بخواند آیا در پایان این جملات می‌گوید فرض لازم نیست همین الان هم با چنین فردی زندگی می کنم؟ اگر فکر می کنید همسرتان چنین حرفی می‌زند، یعنی شما به احترام، به عنوان رسم با هم بودن پایبند بوده اید.
رسم احترام چندین مولفه دارد.
اولین مولفه رسم احترام این است: کسی را که با او زندگی می‌کنیم، آنقدر برایش ارزش قائل باشیم که هم با جان و دل به او گوش می کنیم و هم بر این اعتقاد باشیم که این آدم چیزهایی دارد که می توانم از او یاد بگیرم. وقتی انسانی را لایق این می‌دانیم که از بیاموزیم یعنی به او احترام گذاشته ایم.
مولفه دوم احترام این است که وقتی با همسرمان هستیم،موقعیت و شرایطش از یک سو و نیازهایش را از سوی دیگر، در نظر بگیریم. در نظر گرفتن موقعیت و نیازهای همسرمان باعث می‌شود احساس کند از مرتبه و جایگاهی برخوردار است که موقعیت و نیازهایش از سوی ما در نظر گرفته می‌شود.
سومین مولفه احترام این است که با همسرمان بحث نمیکنیم. وقتی باب صحبت با همسرمان را باز می‌کنیم اگر اصول گفتگو را رعایت کنیم و صحبت را به بحث و جدل نکشیم،یعنی به او احترام گذاشته ایم.
بی تفاوت نبودن به اندیشه‌ها و گفتار و کردار همسرمان، چهارمین مولفه احترام است. مولفه چهارم احترام این است که در اندیشه ها و کلام و رفتار همسرمان، دنبال نظرات مهم بگردیم. از این نظرات، برای خودمان استفاده کنیم. وقتی همسرمان می‌داند که رفتارش، کلامش و عقایدش برایمان مهم است و ما به آنها بی اعتنا نیستیم، از ما احترام دریافت کرده است.
مولفه پنجم احترام این است که وقتی همسرمان نزد ماست،از کنار ما بودن ،احساس تایید شدن داشته باشد.حس کند دیده میشود و همین که هست بدون هیچ قید و شرطی از طرف ما پذیرفته شده است و لازم نیست برای تایید ما خیلی به زحمت و دردسر بیفتد. حس کند بدون هیچ قید و شرطی برایمان عزیز است.
و نهایتاً مولفه ششم احترام این است که وقتی همسرمان از من چیزی میخواهد و انجام کاری را از من تقاضا و طلب میکند،به جای اینکه از او سوال کنیم، آن را انجام دهیم. انجام بدون چون و چرا، به متقاضی حس بزرگواری و ارزشمندی و احترام میدهد.
احترام با این شش مولفه، یکی از نیازهای اساسی هر فرد مخصوصاً در روابط زوجی است. وقتی این نیاز برآورده میشود، همسرمان سرشار از احترام می شود و فرد سرشار از احترام، احترام میگذارد. در واقع، اگر احترام به همسر را رسم زندگی زوجی کنیم، احترام به خود را نیز ایجاد کرده ایم.
اما با وجود اهمیتی که رسم احترام در رابطه زوجی دارد، گاهی سمومی وارد رابطه میشوند که رسم احترام را کم کم و به تدریج، از بین میبرند. یکی از سمومی که احترام را کم کرده و به تدریج در رابطه از بین میبرد غفلت است. وقتی حواسمان به رفتارهایمان در ارتباط با همسرمان نیست از انجام این شش مولفه احترام در رابطه، کوتاهی میکنیم،سم غفلت شاید رابطه را یکباره نخشکاند اما کم کم آن را از بین میبرد.
سم دیگر که باعث میشود احترام در رابطه از بین برود، قضاوت های سخت و محکم در مورد همسرمان و گیر افتادن در این قضاوت هاست. قضاوت باعث میشود به همسرمان گوش ندهیم، او را درک نکنیم،با او بحث نکنیم، به نظراتش بها ندهیم، تاییدش نکنیم و مرتب، مواخذه اش کنیم و این همان از بین رفتن مولفه های احترام است.
سمی که خیلی سریع احترام را در رابطه زوجی از بین میبرد،خود خواهی است. خودخواهی یعنی فقط خودمان و نیازهای خودمان را ببینیم و عمدا نیازهای خود و نظرات خود و ملاک های خود را در اولویت قرار داده و به نظرات و نیازها و ملاک های همسرمان بی توجهی کنیم.
احترام نیز هنر میخواهد و هنری که باعث تقویت احترام در رابطه میشود، فروتنی است. فروتنی یعنی رهایی از برچسب ها، نقش ها، توانمندی ها، نقاط قوت، نیازها،توقعات و انتظارات. هنر فروتنی یعنی وقتی در رابطه با همسرمان هستیم، به جای خودمان و نیازهایمان او را ببینیم و در اولویت قرار دهیم. فروتنی یعنی از هر آنچه ما را بالاتر از همسرمان نشان میدهد، رها باشیم، او را ببینیم و نیازهایش را درک کنیم.
برای ایجاد و تقویت «هنر فروتنی» لازم است
_هیچ چیز را ملاک برتری خودمان به همسرمان تعریف نکنیم.
_ از همسرمان به خاطر بودنش، قدردانی کنیم.
_نیازهای همسرمان را بشناسیم و به آنها اولویت بدهیم.
_ از همسرمان به خاطر آنچه نمی توانیم برایش انجام دهیم، عذرخواهی کنیم.
_در رابطه با همسرمان زیاد «چشم» بگوییم.
_ همواره همسرمان را به زیباترین شکل صدا بزنیم.
_در جمع، حواسمان به همسرمان باشد و به او توجه کنیم.
_چیزهایی را که از او آموخته ایم،با خودش در میان بگذاریم.
_ به اثرات مثبتی اشاره کنیم که در زندگی مان داشته است.
_با رفتار و کلام به او نشان دهیم اولویت اول زندگی ما، اوست.
ابراز نیاز
انسان در هر رابطه، نیازهایی دارد. وقتی در رابطه ای، نیازهای مربوط به آن رابطه برآورده می شود، رابطه فضایی امن برای دو طرف خود ایجاد می‌کند. در رابطه امن، نیازهای ابراز می‌شوند و به شیوه ای موثر نیز برآورده می‌شوند. بنابراین، یکی دیگر از رسم های با هم بودن، رسم ابراز نیاز است. چگونه نیازمان را به شیوه ای اثربخش به همسرمان ابراز می کنیم؟
وقتی همسر از نیازهای ما مطلع نیست، در برآورده سازی آن هم ناتوان است. اما وقتی نیازهایمان را برایش ابراز می‌کنیم، او را در برآورده ساختن نیازهایمان و ایجاد فضایی امن بینمان یاری رسانده ایم. یکی از مشکلاتی که در رسم ابراز نیاز وجود دارد، این است که نیاز دیر ابراز می‌شود. در زمانی، در رابطه با همسرتان نیاز یا نیازهای داشته اید، اما به هر دلیلی، این نیازها را ابراز نکرده اید و اکنون مدتها از روی آن می‌گذرد و دیر شده است و شما اکنون آن نیاز را ابراز می‌کنید. الآن هم شما اذیت هستید چون نیازتان برآورده نشده و هم همسرتان اذیت است چون اکنون دیر شده و دیگر نمی داند چگونه آن نیاز را برآورده سازد. در واقع،وقتی نیاز دیر ابراز می‌شود، به شکل گلایه خود را نشان می‌دهد و به جای ابراز نیاز، گلایه می کنیم.
«من این نیاز را خیلی وقت است که دارم و تو آن را برآورده نساختی»
گاهی برعکس مشکل اول رخ می‌دهد. نیازها زود ابراز می شوند. فرد به محض اینکه احساس نیاز می کند آن را به زبان می آورد و مطرح می‌کند. شاید اگر کمی تحمل می شد و عجولانه ابراز نمی شد، هم بهتر ابراز می شد و هر فرد مقابل برای برآوردن نکردن آن بهتر می‌توانست عمل کند.
حالت سوم چگونگی ابراز نیاز است. گاهی زمان ابراز نیاز نه دیر است و نه زود، زمان خوبی است. اما نحوه ابراز آن مناسب و موثر نیست. مثلا با لحن تند، با اصرار، با کنایه، مبهم ، با کلمات پیچیده و غیرمستقیم است.
و حالت چهارم مکان ابراز نیاز است. اینکه نیاز در کجا ابراز شود، در برآورده شدن آن نقش اساسی دارد. مثلا شاید اگر این ابراز نیاز در خلوت زوجی مطرح میشد بهتر بود تا بین جمع. شاید اگر صبر شود و به جای منزل پدر و مادر، در منزل خودمان این نیاز ابراز شود بهتر درک و برآورده می‌شود.
در واقع، زوج‌ها در رابطه با یکدیگر، نیاز های مختلفی دارند. نیاز به احترام، توجه، همراهی، استقلال، امنیت و …. اما آنچه اهمیت دارد، این است که زمان، مکان و نحوه ابراز نیازها مهم است. نیازهایی که دیر یا زود ابراز می شوند، برآورده شدن شان سخت می‌شود. اگر در مکان مناسب ابراز نشوند. اما اگر در لحظه، نیازمان را بشناسیم، آن را نیاز خودمان بدانیم، از خود بپرسیم آیا زمان و مکان مناسبی برای ابراز آن هست؟ و سپس به شیوه مناسب آن را با همسرمان در میان بگذاریم، رسم ابراز نیاز را بر آورده ایم.
البته لازم است که حواسمان به یک نکته باشد که ابراز نیاز هر چند به شیوه موثر، به معنای برآورده شدن قطعی آن از سوی همسر در آن لحظه نیست. اگر ما نیاز مان را ابراز کنیم و به برآورده شدن فوری آن اصرار کنیم، ابراز نیاز نکرده‌ایم، بلکه دستور داده ایم.
در ابراز نیاز، علاوه بر اینکه به زمان، مکان و نحوه ابراز نیازمان توجه داریم، به طرف مقابلمان نیز حق می‌دهیم و فرصت می دهیم که چه موقع و چگونه آن نیاز را برآورده سازد.
برای اینکه رسم ابراز نیاز را در رابطه زوجی، ایجاد و تقویت کنیم «هنر خود افشایی» لازم است. ابراز نیاز کار راحتی نیست. باید ریسک کنیم و آنچه درونمان می‌گذرد، با همسرمان در میان بگذاریم و انتظار هر گونه پاسخی از طرف مقابل داشته باشیم. اما این خودافشایی به همسرمان کمک می‌کند نسبت به درون ما و نیازهای ما آگاه شود و برای برآورده کردن آنها خود را مهیا سازد. برای ایجاد و تقویت« هنر خودافشایی» لازم است: _نیازهایی که داریم، بشناسیم و این جمله را درون خود زمزمه کنیم که اکنون چه نیازی دارم؟
_ نیازهایمان را قضاوت نکنیم، آنها نشانه انسان بودن ما هستند، نه ایراد ما.
_ همواره این سوال را از خود پرسیم با توجه به شناختی که از خود، همسر و رابطه مان دارم، آیا اکنون زمان مناسبی برای ابراز نیاز است؟
_ همواره این سوال را از خود بپرسیم با توجه به شناختی که از خود ،همسر و رابطه مان دارم، آیا اکنون مکان مناسبی برای ابراز نیاز است؟
_ همواره این سوال را از خود پرسیم با توجه به شناختی که از خود، همسر و رابطه مان دارم، آیا این شیوه ابراز نیاز موثر است؟
_ برای ابراز نیاز، در خاطرات گذشته گیر نیفتیم که ناشی از برآورده نشدن نیازهایمان بوده است.
_ در ابراز نیازهایمان عجله نکنیم.
_ نیازهایی را که همسر می‌تواند برآورده سازد، فقط با خودش در میان بگذاریم.
_به چگونگی ابراز و رفع نیاز و تاثیر آن بر چگونگی مدیریت اصولی سیستم خانواده دقت نماییم.