نوروفیدبک چیست و چه کاربردی دارد؟

نوروفیدبک چیست؟

نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است که اختصاصا بر روی مغز و چگونگی عملکرد آن اثر دارد . این درمان به عنوان نوعی درمان جایگزین یا درمان مکمل با هدف افزایش مهارت های شناختی ( توجه، تمرکز،یادگیری ، کاهش تحریک پذیری و پرخاشگری ، بی انگیزگی) و بهبود عملکرد حافظه ، افزایش سرعت پردازش اطلاعات و مهارت حل مسأله پیشنهاد میشود. نوروفیدبک همچون آینه ای کم و کاستی های مغز را به خودش نشان می‌دهد.در واقع راهی است برای آموزش فعالیت های مغز .در شروع امواج مغزی ثبت و نقشه مغزی یا نوار مغزی کمی QEEG تهیه میشود در نتیجه این امکان را به متخصص میدهد که برنامه متناسب با عملکرد مغز هر فرد را به صورت اختصاصی تهیه کند . نوروفیدبک با استفاده از ابزارهای پیشرفته تکنولوژی به ما یاد می‌دهد که چگونه تغییرات مثبت دلخواه و هدفمند را در فعالیت امواج مغزمان ایجاد کنیم و بدین ترتیب میتوانیم سلامتی و عملکردمان را ارتقا دهیم و حتی بتوانیم بر مشکلاتی مثل اضطراب، افسردگی و ناتوانی های یادگیری غلبه کنیم .

نوروفیدبک آموزش مستقیم مغز است. اگر شما وسیله ای داشته باشید که وضعیت ضربان قلب یا فشار خونتان را نشان دهد به این ترتیب سریع یاد میگیرید که چگونه با کنترل ضربان قلبتان فشار خون خود را تنظیم کنید. چنانچه وسیله‌ای وجود داشته باشد که شما را از چگونگی فعالیت مغزتان آگاه کند، آنگاه خواهید توانست کارکرد مغز خود را تنظیم کنید که به این روش نوروفیدبک می گویند. در واقع نوروفیدبک با استفاده از تعامل مغز و کامپیوتر تاثیر خود را بر مغز می‌گذرد. این روش آموزش، تدریجی است.

برای چه مواردی نوروفیدبک مفید خواهد بود؟

 این روش درمان ناهماهنگی های موجود  را مورد هدف قرار می‌دهد. البته این ناهماهنگی‌ها بسیار متعدد می توانند باشند. آنها شامل اختلال بیش فعالی، کمبود توجه و تمرکز، اضطراب، افسردگی، اختلالات متعدد خواب، سردرد ها، میگرن ها و آشفتگی های هیجانی هستند. این دستگاه همچنین برای اختلالات دیگر مانند صرع، طیف اوتیسم نیز مفید است.

آیا نوروفیدبک اثر درمانی در این اختلالات دارد؟

در بسیاری از اختلالات این دستگاه بیش از آن که درمان کننده باشد وسیله کمکی برای بهتر کردن عملکرد مغز است.  زمانی که صحبت از ناهماهنگی مغز می شود باید بگوییم که مشکل یک بیماری نیست که نیاز درمانی داشته باشد زمانی که ناهماهنگی مشکل باشد بهترین روش خود تنظیمی خواهد بود و بهتر است که از واژه درمان استفاده نشود از این روش بیشتر به عنوان مکمل درمانی در اختلالات مختلف استفاده می‌شود.

بیوفیدبک چیست؟

 پسخوراند زیستی و بیوفیدبک مبتنی بر ثبت امواج  مغزی به عنوان یک روش درمان موثر شناخته شده است. پس خوراند زیستی یا بیوفیدبک از ابزارهای حساسی استفاده می کنند تا پاسخهای فیزیولوژیک مختلف را اندازه‌گیری کند و به منظور کمک به فرد برای تنظیم پاسخ مورد استفاده قرار می گیرد انواع مختلفی از بیوفیدبک مورد استفاده می باشد از جمله ثبت و پسخوراند به فعالیت‌های عضلات، ثبت و پسخوراند به پاسخ‌های پوست، پسخوراند تنفسی، پسخوراند فعالیت های قلبی، نوروفیدبک یا پسخوراند امواج مغزی نوعی پسخوراند زیستی است که فرکانس های خاص فعالیت‌های مغز را اندازه‌گیری کرده و به فرد بازخورد می‌دهد.

چگونگی عملکرد نوروفیدبک

در این روش درمان الکترودهایی به قسمت های مختلف سر مراجع با توجه به نوع هدف درمانی با کرم و چسب های مخصوص قرار میگیرد . این حسگر یا الکترودها شکل امواج مغزی را بر روی مانیتور کامپیوتر نشان می‌دهند و مراجعه کننده از طریق نحوه عملکرد انیمیشن متوجه میشود که آیا امواج در موقعیت مطلوب قرار دارند یا نه . در واقع داین دستگاه میتواند هر یک از امواج را اندازه گیری کرده و کم یا زیاد شدنش را د‌ر قالب بازی یا انیمیشن انعکاس دهد. نحوه و میزان حرکت انیمیشن بستگی به میزان دقت و تمرکز مراجع کننده دارد در واقع شخصیت های انیمیشن به خودی خود حرکتی ندارند.این حرکت با توجه به هدف درمانی و تعریف امواج برای هر مراجع کننده ای متفاوت خواهد بود.به دلیل آن که افراد نسبت به نحوه ی عملکرد خود در لحظه بازخورد ( فیدبک) دریافت می‌کنند و می‌توانند میزان امتیازات دریافتی خود را روی صفحه نمایشگر کامپیوتر مشاهده کنند و به اصلاح عملکرد مغز خود بپردازند گفته میشود که نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است . در این روش مغز توسط فعالیت های خود به طور غیر مستقیم می آموزد که چگونه عملکرد بهتری داشته باشد. به بیان دیگر فعالیت های مغز در هر لحظه به وسیله سنسورهای اندازه گیری سنجیده می‌شود و سعی میشود تا فعالیت های مغز به الگوهای مناسب تری تغییر کند. پیشنهاد می شود از بهترین مرکز نوروفیدبک خدمات بگیرید تا خیالی آسوده ازین بابت داشته باشید.

چه کسانی نیازمند درمان نوروفیدبک هستند؟

برای افرادی که به ارتقا مهارت‌های شناختی مثل افزایش تمرکز و دقت نیاز دارند یکی از درمان های موثر و ایمن درمان نوروفیدبک است .این درمان با آموزش به مغز یاد می‌دهد که چطور عملکرد بهینه ای داشته باشه و رفتارهای مطلوبی ارائه بدهد. مغز به واسطه‌ی فیدبک هایی که از محیط اطراف و سیستم عملکرد بدن دریافت می‌کند یاد میگیرد که چگونه فرم امواج خود را اصلاح کند و ما شاهد این تغییرات مطلوب در طول زمان و با حضور منظم در جلسات خواهیم بود .

به‌طور کلی نوروفیدبک در درمان موارد زیر کاربرد دارد

اشکال در حافظه
کنترل و تنظیم خواب
تیک های عصبی
اضطراب
افسردگی
وسواس
پرخاشگری
بیش فعالی
عدم توجه و تمرکز
ضعف در پردازش بینایی
تنش عصبی و تحریک پذیری
اختلالات یادگیری( کاهش اختلال دیکته نویسی ، اختلال خواندن، اختلال ریاضی)
افزایش عملکرد شغلی، اجتماعی و تحصیلی
درمان اختلال خوردن

عوارض نوروفیدبک

تا به امروز عوارض مشخص و پایداری از درمان نوروفیدبک گزارش نشده است. دستگاه نوروفیدبک فرستنده نیست بلکه گیرنده امواج مغز است بنابراین هیچگونه خطر یا ضرری ندارد.بدترین حالت ممکن آن است که نوروفیدبک نتواند تغییر ی در کاهش نشانه ها و علایم بیماری داشته باشد .

آیا با شروع نوروفیدبک داروهای مصرفی را باید قطع نمود؟

در مورد چگونگی ادامه‌ی مصرف دارو بعد از شروع نوروفیدبک صرفا پزشک تصمیم گیرنده است اما همزمان شدن مصرف دارو با درمان نوروفیدبک نه تنها عوارض بدی ندارد بلکه در موارد بسیاری باعث تاثیر بیشتر داروها و حتی منجر به قطع مصرف دارو شده است .

ماندگاری درمان نوروفیدبک چقدر است؟

به منظور برخورداری از نتایج درمانی پایدار و ماندگار نوروفیدبک حتما باید دوره درمان تکمیل شود و اگر درمان به صورت نامنظم ادامه پیدا کند یا به شکل ناقص رها بشود باعث عود بیماری و ظهور مجدد نشانه ها خواهد بود.
در طول درمان نوروفیدبک مغز مهارت جدیدی را یاد میگیرد و به منظور تثبیت یادگیری در مغز دوره درمان باید کامل شود تا اثربخشی آن به حداکثر برسد . معمولا بین ٢٠ تا ٣٠ جلسه درمان نیاز است و هفته ای دو الی سه بار باید انجام شود .

نوروفیدبک از چه سنی مناسب است؟

از سن ۴ الی ۵ سالگی به بالا امکان برخورداری از این درمان برای همه افراد امکان پذیر است. البته در مورد برخی از اختلالات مثل بیش فعالی و عدم تمرکز و اختلالات یادگیری یک سن طلایی یعنی سن پیش از دبستان و سن کودکی وجود دارد که بهترین اثربخشی از درمان نوروفیدبک را میتوان در این دوره سنی شاهد بود.

نکته طلایی آخر:

روان درمانی ابزار غنی سازی ذهن و روان است در حالیکه نوروتراپی ابزاری برای غنی سازی مغز است. ذهن برای چالش و ایجاد تغییر، به متابولیسم مغز سالم متکی است. دو روش مداخله‌ درمانی ( رودان درمانی و نوروتراپی ) بهتر از یک روش به تنهایی است. هنگامی‌که کارآیی مغزی افزایش می یابد، رشد روانی نیز توسعه پیدا می کند.